Γαλλία: το κοινωνικό εργαστήριο της Ευρώπης


Μίλτος Π. Βασιλείου
(Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ» της Κέρκυρας - 20/5/2007)

... η συντηρητική γαλλική ιντελλιγκέντσια, εποικοδόμημα μιάς εθνικής αστικής τάξης, που ασφυκτιά, παράγει λόγο που επιζητεί την απελευθέρωση της παραγωγής για λογαριασμό της γεννήτριας τάξης.

Η άποψη, που διατυπώνεται στον τίτλο του σημειώματος δεν διεκδικεί τιμές πρωτοτυπίας, αφού πολλοί είναι εκείνοι, που ξαφνιασμένοι από τα «αντιφατικά» μηνύματα της Γαλλικής πολιτικής ζωής μοιάζουν να έχουν τρελλαθεί. Μόλις πριν από σχεδόν 2 χρόνια η Γαλλία με το βροντερό ΟΧΙ στο Ευρωσύνταγμα, έμοιαζε πρωτοπορία κατά της παγκοσμιοποίησης. Και σήμερα, με το αποτέλεσμα της 6ης του Μάη όχι μόνον εκλέγει έναν διακηρυγμένα καραδεξιό (εκεί οφείλεται και το «φιάσκο» του Λεπέν, που είναι ταυτόχρονα και έμμεση νίκη του Λεπενισμού) αλλά και νεκροθάφτη της ιδεολογίας, που εκπροσωπεί: του Γκωλισμού. Ο Ζακ Σιράκ, μέλος της νεολαίας «Μπέρτραντ Ράσσελ» στα νειάτα του, ειρηνιστής δηλαδή, με περγαμηνές αντιπολεμικής τοποθέτησης κατά την απελευθέρωση της Αλγερίας και ο πιο φανατικός πολέμιος του Λεπέν, εκχωρεί την θέση του στον υβριστή εχθρό των «προαστείων» (banlieue), που προσβλέπει σε σημαντική βελτίωση των σχέσεων Γαλλίας – ΗΠΑ... Δεν πρέπει βέβαια να υποτιμάει κανείς την χαρακτηριστική για τους Γάλλους αντιφατικότητα της καθημερινής πολιτικής πράξης. Ενα προσεκτικό ξαναδιάβασμα της γεγονοτογραφίας της γαλλικής επανάστασης μπορεί να σε τρελλάνει.... Οι αντιφάσεις αυτές, όμως πρέπει να εξετασθούν πρώτα με όρους κοινωνίας και οικονομίας. Ο απλός πολιτικός σχολιασμός κινδυνεύει να γίνει μικροπολιτικός αντί πολιτειακός.
Με αυτούς, λοιπόν τους όρους πρέπει να παραδεχτούμε, πως η Γαλλία είναι η «τελευταία των Μοϊκανών» στην Ευρώπη σαν μητροπολιτικό κράτος πρόνοιας. Κρατάει τα σκήπτρα στην Ευρώπη σε ποσοστά κρατικού ελέγχου της βαρειάς βιομηχανίας και των υπηρεσιών συγκριτικά με Αγγλία-Γερμανία. Αλλά και η ιδιωτική πρωτοβουλία συναντάει πλήθος από «δυσκολίες» κατοχυρωμένες στα κεκτημμένα των Γάλλων εργαζόμενων. Το προταθέν πριν ένα χρόνο και αποσυρθέν κακήν-κακώς νέο κοινωνικό συμβόλαιο βρίσκεται στην κατεύθυνση της φιλελευθεροποίησης, που ζητάει απεγνωσμένα το Γαλλικό κεφάλαιο για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά του και να βελτιώσει τις θέσεις του στην παγκόσμια αγορά. Και ενώ οι εργαζόμενοι αποδεικνύονται θαυμάσιοι αγωνιστές των κοινωνικών πεδίων δεν τα καταφέρνουν και τόσο καλά στις εκλογικές μάχες... Χωρίς, νομίζουμε, να είναι δική τους η ευθύνη, αφού η «κρίση ιδεολογίας» μαστίζει την συνολικώς και σύμφωνα με τα γαλλικά δεδομένα αριστερά. Κρίση, που έχει μετατρέψει το Γαλλικό Σοσιαλιστικό Κόμμα σε ουσιαστικά χαλαρή ομοσπονδία από άποψη ιδεών και θέσεων προβληματίζοντας βαθύτατα ακόμη και την «υπεράνω ιδεολογίας» υποψήφιά του. Εχει καταστήσει το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα σε διασδιάκριτο και πενιχρότατο εταίρο ενώ με υφέσεις και εξάρσεις αλλά και πολλές νεωτεριστικές φωνές παρουσιάζεται ο χώρος των «αριστεριστών» (όρος, που χρησιμοποιείται για τους πέραν του ΓΚΚ σχηματισμούς και που σαφώς πρέπει να διαφορίζεται από αντίστοιχους δικούς μας). Η κρίση ιδεολογίας για την αριστερά, που σημαίνει στην πράξη αδυναμία ερμηνείας και παρέμβασης στα δρώμενα της Γαλλικής κοινωνίας σε όφελος των εργαζόμενων, αντίθετα προς τα επιπολαίως αναφερόμενα, δεν είναι τελευταίο φρούτο.Για όσους αμφιβάλλουν υπενθυμίζεται, ότι εδώ και 12 χρόνια 1 στους 4 ψηφοφόρους του ΓΚΚ ψήφισε Λεπέν (αγνοούμε τελευταίες εκτιμήσεις, που θα αναδεικνύουν σαφώς μεγαλύτερο ποσοστό) ....
Αντίθετα με την αριστερά, η συντηρητική γαλλική ιντελλιγκέντσια, εποικοδόμημα μιάς εθνικής αστικής τάξης, που ασφυκτιά, παράγει λόγο που επιζητεί την απελευθέρωση της παραγωγής για λογαριασμό της γεννήτριας τάξης. Ο Αντρέ Γκλούκσμαν, παραδοσιακός διανοούμενος της κεντροαριστεράς, επαινεί ...την τόλμη και τον ριζοσπαστιμό του Σαρκοζύ, που εμφανίζεται ως ο ευαγγελιστής της καταπολέμησης της ανεργίας συνομιλώντας με τον Μπερνάρ-Ανρί Λεβύ, που με δυσκολία υπερασπίζεται την Ρουαγιάλ στο «Νουβελ Ομπσερβατέρ» της 3ης του Μάη. Από τις παρατηρήσεις του τελευταίου αξίζει να υπογραμμισθεί ο σχολιασμός για φιλοϊσραηλινή στροφή της Γαλλίας, που επι Σιράκ είχε φτάσει στον ...κολοφώνα «φιλοαραβισμού» της τελευταίας 50ετίας. Επανερχόμαστε: η ...αποδέσμευση του κεφαλαίου από τα βαρύδια των κοινωνικών κεκτημένων μοιάζει ως η επι 10ετίες αναζητούμενη και μη ευοδωνόμενη επίλυση του προβλήματος της ανεργίας για την Γαλλία. Συνταγή φτηνής δημαγωγίας θα παρατηρήσει κανείς, πολυδοκιμασμένης αλλού. Αλλά μηδέποτε -συγκριτικά τουλάχιστον- στην Γαλλία. Ελλείψει, λοιπόν άλλου πειστικού λόγου, η φιλελεύθερη προπαγάνδα κερδίζει έδαφος. Ομως, προσοχή !!! Οσο και αν έχει περιορισθεί η παραγωγική βάση της Γαλλίας (αυτό εξάλλου συμβαίνει παντού, όπου ο καπιταλισμός αναπτύσσεται εκσυγχρονιζόμενος), η χώρα παραμένει μία παγκόσμια καπιταλιστική μητρόπολη με μεγάλη παραγωγική ισχύ. Αυτό αφορά πρωτίστως τους κατέχοντες, αφορά όμως και τους μη κατέχοντες, εργαζόμενους και ανέργους. (Στην Γαλλία πρωτοβιόσαμε το πολύ ενδιαφέρον «πείραμα» του συνδικάτου των ανέργων). Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι στην Γαλλία έκλεισε ο μεγάλος, εξαιρετικά ενδιαφέρων ιστορικός κύκλος του Γκωλισμού. Ισως, (δεν είμαστε προφήτες) ένας άλλος έχει ήδη ανοίξει στα προάστεια με την στιβαγμένη οργή αλλά και στα υπερσύγχρονα γραφεία των τεχνοκρατών. Μόνον να μην βιαζόμαστε... Ο ιστορικός χρόνος έχει τις δικές του διατάσεις, πολλαπλάσιες του ανθρωπίνου. Στην σύγκρουση αριστεράς-δεξιάς η κουλτούρα της δεξιάς σημείωσε μία σαφή νίκη στις 3 του Μάη, προβλεπόμενη με βάση τις βαθειές δομικές και πολύχρονες αδυναμίες και ανεπάρκειες της αριστερής σκέψης. Ομως, πίσω και κάτω απο τα επιφαινόμενα παραμένει ανοιχτή μία παρατεταμένη κρίση των σχέσεων κεφαλαίου-εργασίας. Στην Γαλλία, που ο ύμνος της διεθνούς αποτελεί δημώδες άσμα, ο εθνικός ύμνος συνιστά προέκταση του τρίπτυχου: ελευθερία-ισότητα-αδελφότητα και οι στίχοι του προκαλούν κατά βάθος μορφασμούς ταξικής βδελυγμίας τουλάχιστον σε κάποιους από τους νικητές της 3ης Μάη. ...Ο καιρός έχει γυρίσματα λέει ο λαός μας. Καθένας με τη σειρά του λένε οι Γάλλοι...

Σχόλια