Μαυροπόδαροι (pieds-noirs) ονομάζονταν λίγο ειρωνικά – λίγο περιφρονητικά οι Γάλλοι της Αλγερίας. Αυτούς, που οι μητροπολιτικοί τους θεωρούσαν λίγο απόμακρους, λίγο διαφορετικούς. Κάποιοι από αυτούς ανακατεμένοι στις αγριότητες του Γαλλικού αποικισμού στην Βορειοδυτική Αφρική, κάποιοι άλλοι «θύματα» του «απροειδοποίητου» επαναπατρισμού και ασφαλώς κάποιοι, που υπήρξαν θύματα στην διάρκεια του εθνικο-απελευθερωτικού αγώνα των Αλγερίνων.Οι pieds-noirs γύρισαν μαζικά στην Γαλλία, αφομοιώθηκαν γρήγορα και πρωταγωνίστησαν σε πολλά επίπεδα της κοινωνικής ζωής φτάνοντας σε ανώτερα αξιώματα της Γαλλίας.
Όλα αυτά τα χρόνια επικρατούσε μία τάση σιωπής για τον ρόλο τους. Στα τελευταία, όμως χρόνια όλο και περισσότερο ξεπροβάλλουν ιδρύματα-μουσεία της δράσης των Γαλλο-Αλγερίνων, με κορυφαία ίσως περίπτωση τον «Τοίχο των Χαμένων» στο προαύλιο του μοναστηριού της Sainte-Claire στο Περπινιάν, όπου αναρτώνται τα ονόματα 2700 Γαλλο-Αλγερίνων. Ο ιδρυτής του, Ζαν Σκοττό, Γαλλο-Αλγερίνος και ο ίδιος, συνταξιούχος δάσκαλος πια, ηγείται του τοπικού παραρτήματος ενός «κύκλου Αλγερινιστών», μιας οργάνωσης, που σκοπό έχει να επιβλέψει το άνοιγμα ενός κέντρου τεκμηρίωσης της Γαλλικής παρουσίας στην Αλγερία. Όλα αυτά θα μπορούσαν αληθινά να προσφέρουν στην καλύτερη γνώση της ιστορίας αν οι διασπαρμένοι κυρίως στον Νότο ομοϊδεάτες του Ζαν Σκοττό δεν απέβλεπαν σε έναν συστηματικό εξωραϊσμό της Γαλλικής αποικιοκρατίας. Όλα αυτά σε βαθμό, που η Αλγερία έφτασε να απειλήσει με διακοπή των εμπορικών σχέσεων στην Γαλλία.
«Παρά την ενσωματωσιακή και αφομοιωτική ισχύ της Γαλλίας, οι μειονότητες θέλουν κατά περιόδους να δηλώνουν την παρουσία τους» γράφει ο ιστορικός Benjamin Stora, Αλγερινο-Εβραϊκής καταγωγής. Και συνεχίζει: «Αυτό συνέβη μεταξύ άλλων και κατά την εξέγερση του 2005 στα Γαλλικά προάστια. Σε αυτό το κλίμα οι Γαλλο-Αλγερίνοι εμφανίζονται υπερασπιστές ενός τραυματισμένου Γαλλικού νασιοναλισμού. Το πρόβλημα, όμως, που αντιμετωπίζουν είναι το αντιαποικιοκρατικό πνεύμα της συντριπτικής πλειοψηφίας της Γαλλικής νεολαίας».
«Οι Γαλλο-Αλγερίνοι υπήρξαν τα πρώτα θύματα του FNLA» λέει ο Jean-Marc Pujol, αντιδήμαρχος στο Perpignan, Γαλλο-Αλγερίνος και ο ίδιος. Πλήρης βέβαια αποσιώπηση για τους νεκρούς Αλγερίνους του απελευθερωτικού αγώνα αλλά και για την ουσιαστική πλευρά της Γαλλικής κατοχής: στις εκλογές μία ψήφος Ευρωπαίου μετρούσε για 10 ψήφους μουσουλμάνων. Μόνον το 14% των παιδιών των Μουσουλμάνων πήγαιναν σχολείο ενώ το εισόδημα των Ευρωπαίων ήταν πέντε φορές μεγαλύτερο από εκείνο των μουσουλμάνων.
Ο Benjamin Stora παρομοιάζει τους Γαλλο-Αλγερίνους αυτούς με τους αντικαστρικούς Κουβανούς. Με μία ουσιώδη διαφορά, συμπληρώνει: οι Αντικαστρικοί μπορούν να ελπίζουν στον επαναπατρισμό τους… Οι Γαλλο-Αλγερίνοι μπορούν να περιμένουν την επιστροφή τους στην Αλγερία;
Αυτά τα μουσεία, φαίνεται πως είναι η τελευταία καταφυγή μια γερασμένης γεννιάς, που μόνον εκεί μπορεί να καταφεύγει…Η ιστορική αλήθεια, χωρίς παρωπίδες και μονόπλευρες αποτιμήσεις, μπορεί να συμβάλλει στην αλληλοκατανόηση των ανθρώπων και των λαών. Η ιστορική αλήθεια, όμως. Όχι η παραποίησή της…
ΥΓ. πηγή άντλησης στοιχείων, το περιοδικό:Courrier International, τεύχος 12-18/3/2009
Σχόλια