Πούτιν εφόλης της ύλης...

Ο φίλτατος της ΦΑΙΑΚΙΑΣ ΠΑΠ είχε την καλοσύνη να μας κοινοποιήσει μία παλιότερη αλλά εξαιρετικά επίκαιρη συνέντευξη του Βλαντιμίρ Πούτιν για τα πιο σημαντικά γεωπολιτικά ζητήματα τς εποχής... Σας την προτείνουμε...

Σας κοινοποιώ το πρώτο άρθρο του Πούτιν σχετικά με την εξωτερική πολιτική της Ρωσίας που δημοσίευσε σε δύο συνέχειες η καθημερινή εφημερίδα Moskovskie Novosti, το Φεβρουάριο του 2012. Είχα σκοπό να το αναρτήσω εκείνη την εποχή στο newstrap, αλλά δεν μας άφησαν τα προβλήματα που είχαν ανακύψει τότε.

Σε αυτό το πρώτο μέρος, ο Πούτιν παρατηρεί την διαδοχική διάβρωση που επιχειρείται στο επίπεδο των διεθνούς δικαίου από τις πολιτικές παρεμβάσεις των δυνάμεων της Δύσης και παρουσιάζει τη ρωσική ερμηνεία του όρου «Αραβική Άνοιξη» ως μια επανάσταση χρωμάτων. Στη συνέχεια επανέρχεται στην συνεχή ανθρωπιστική και ηθική κατάρρευση που προκάλεσε η επίθεση εναντίον της  Λιβύης και αμφισβητεί τις ρίζες της επιθετικότητας των δυτικών χωρών στη Συρία. Τέλος, εξετάζει συνοπτικά τις προκλήσεις για τη Ρωσία, συγκεκριμένα όσον αφορά το Αφγανιστάν και τη Βόρεια Κορέα. Πέντε χρόνια μετά την ομιλία του στη διάσκεψη του Μονάχου, παραμένει πιστός στις ίδιες αρχές. Η Ρωσία τίθεται εγγυητής της παγκόσμιας σταθερότητας και του διαλόγου μεταξύ των πολιτισμών, στη βάση του σεβασμού του διεθνούς δικαίου.

Επιπλέον έχω την αίσθηση ότι το άρθρο παραμένει δυστυχώς απόλυτα επίκαιρο.

Στα άρθρα μου (Τις τελευταίες εβδομάδες, ο Πούτιν δημοσίευσε μια σειρά άρθρων, στα οποία παρουσίαζε λεπτομερώς τις πολιτικές προθέσεις του σχετικά με τα κύρια θέματα της προεκλογικής εκστρατείας του), έχω ήδη ασχοληθεί με τις κύριες εξωτερικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ρωσία σήμερα. Ωστόσο, το θέμα αξίζει να συζητηθεί με περισσότερες λεπτομέρειες, όχι μόνο γιατί η εξωτερική πολιτική αποτελεί αναπόσπαστο μέρος οποιασδήποτε εθνικής στρατηγικής. Οι εξωτερικές προκλήσεις και ο συνεχώς μεταβαλλόμενος κόσμος γύρω μας, μας ωθούν να πάρουμε αποφάσεις σχετικά με τον οικονομικό, πολιτιστικό, δημοσιονομικό τομέα, καθώς και με εκείνο των επενδύσεων.

Η Ρωσία είναι μέρος ενός μεγαλύτερου κόσμου, τόσο από την άποψη της οικονομίας και της διάδοσης του πολιτισμού και των πληροφοριών. Δεν μπορούμε και δεν θέλουμε να απομονώσουμε τους εαυτούς μας. Ελπίζουμε ότι το άνοιγμά μας θα βελτιώσει την ευημερία και τον πολιτιστικό επίπεδο των Ρώσων πολιτών και ότι θα ενισχύσει το κλίμα εμπιστοσύνης, η οποία γίνεται πλέον ένα πόρος εξαιρετικά σπάνιος.

Αλλά εμείς πάντα θα βασιζόμαστε πάντα στα δικά μας συμφέροντα και τους στόχους, και όχι στις αποφάσεις που υπαγορεύονται από κάποιον άλλο. Η Ρωσία θα αποκτά το σεβασμό και θα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, μόνον όταν είναι ισχυρή και όταν στέκεται ριζωμένη σταθερά στις θέσεις της. Η Ρωσία είχε σχεδόν πάντα το προνόμιο να ασκεί μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική. Και αυτό πρόκειται επίσης να συμβεί και στο μέλλον. Επιπλέον, είμαι πεπεισμένος ότι δεν είναι δυνατόν να εξασφαλιστεί η ασφάλεια στον κόσμο, παρά μόνον με τη συμμετοχή της Ρωσίας και όχι όταν προσπαθούν να την εκδιώξουν από το παιγνίδι, να αποδυναμώσουν τη γεωπολιτική της θέση και την ικανότητά της να υπερασπιστεί τον εαυτό της.

Οι στόχοι της εξωτερικής μας πολιτικής είναι στρατηγικοί, και όχι ευκαιριακοί, αντανακλώντας την αποκλειστική θέση της Ρωσίας στο παγκόσμιο πολιτικό χάρτη και το ρόλο της στην ιστορία και στην εξέλιξη του πολιτισμού.

Θα συνεχίσουμε, βέβαια, μια δυναμική και εποικοδομητική πολιτική, με στόχο την ενίσχυση της παγκόσμιας ασφάλειας, την αποφυγή της αντιπαράθεσης, προκειμένου να ανταποκριθούμε αποτελεσματικά στις προκλήσεις, όπως είναι η διάδοση των πυρηνικών όπλων, των περιφερειακών συγκρούσεων και κρίσεων, η τρομοκρατία και η παράνομη διακίνηση των ναρκωτικών. Εμείς θα κάνουμε ό, τι μπορούμε ώστε η Ρωσία να αποκτήσει τα τελευταία επιτεύγματα της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου, και να εξασφαλίσουμε στις επιχειρήσεις μας μια σημαντική παρουσία στην παγκόσμια αγορά.

Θα κάνουμε τα πάντα για την εφαρμογή της νέας παγκόσμιας τάξης, με βάση τη σύγχρονη γεωπολιτική πραγματικότητα, ώστε αυτή να πραγματοποιείται σταδιακά, χωρίς περιττές διαταράξεις.

Η εμπιστοσύνη κλονίζεται

Όπως ανέφερα και πριν, νομίζω ότι τα βασικά θεμέλια περιλαμβάνουν το θεμελιώδες δικαίωμα στην ασφάλεια για όλα τα κράτη μέλη, το απαράδεκτο της υπέρμετρης χρήσης βίας και τον σεβασμό στο γράμμα των θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου. Η μη τήρηση των κανόνων αυτών προκαλεί την αποσταθεροποίηση των διεθνών σχέσεων.

Και είναι ακριβώς μέσα από ένα τέτοιο πρίσμα που αντιλαμβανόμαστε ορισμένες πτυχές της συμπεριφοράς των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ, που δεν ταιριάζουν στη λογική της σύγχρονης εξέλιξης, και που βασίζονται στην στερεότυπη πολιτική των στρατιωτικών μπλοκ. Ο καθένας καταλαβαίνει σε τι αναφέρομαι. Είναι η επέκταση του ΝΑΤΟ, η οποία εκφράζεται κυρίως με την ανάπτυξη των νέων μέσων στρατιωτικών υποδομών και με τα έργα της Συμμαχίας (που ξεκίνησε από τους Αμερικανούς) για την εφαρμογή πυραυλικής άμυνας στην Ευρώπη (ΑΒΜ). Δεν θα είχα ασχοληθεί με το ζήτημα, εάν αυτά τα παιχνίδια δεν είχαν πραγματοποιηθεί σε στενή γειτνίαση με τα ρωσικά σύνορα, αν δεν επέβλεπε στο να αποδυναμώσει την ασφάλειά μας και δεν συνέβαλλαν στο να προκαλείται  αστάθεια σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η επιχειρηματολογία μας είναι ήδη γνωστή, και γι αυτό δεν αξίζει να επανέλθω, αλλά δυστυχώς δεν λαμβάνεται υπόψη από τους δυτικούς εταίρους μας, οι οποίοι αρνούνται να ακούσουν.

Είναι ανησυχητικό να βλέπουμε ότι οι "νέες" σχέσεις μας με το ΝΑΤΟ δεν έχουν ακόμη λάβει οριστική μορφή, η Συμμαχία δεσμεύεται ήδη με ενέργειες που δεν συμβάλλουν κατά κανένα τρόπο στη δημιουργία ενός  κλίματος εμπιστοσύνης. Στην ουσία, μια τέτοια πρακτική επηρεάζει αρνητικά το χρονικό προγραμματισμό σε διεθνές επίπεδο, δεν επιτρέπει τον καθορισμό μιας θετικής ατζέντας στις διεθνείς σχέσεις και καθυστερεί τις διαρθρωτικές αλλαγές.

Μια σειρά από ένοπλες συγκρούσεις που διεξάγονται κάτω από το πρόσχημα ανθρωπιστικών στόχων υπονομεύουν την παγκόσμια αρχή της εθνικής κυριαρχίας. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται ένα άλλο κενό, ηθικό και νομικό στις διεθνείς σχέσεις.

Λέγεται συχνά ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα υπερισχύουν της εθνικής κυριαρχίας. Είναι γεγονός  αναμφισβήτητο, κατά τον ίδιο τρόπο που τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας πρέπει να τιμωρούνται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Αλλά όταν βάσει της αρχής  αυτής, η εθνική κυριαρχία είναι εύκολο να παραβιαστεί, όταν τα ανθρώπινα δικαιώματα υπερασπίζονται από το εξωτερικό επιλεκτικά, και όταν τα δικαιώματα αυτά παραβιάζονται κατά τη διαδικασία της «άμυνας» συμπεριλαμβανομένου και του ιερού δικαιώματος στη ζωή, τότε δεν είναι πλέον ένας ευγενής σκοπός, αλλά αποτελεί καθαρά μια απλή δημαγωγία.

Είναι σημαντικό  να μπορεί ο ΟΗΕ και το Συμβούλιο Ασφαλείας να αντιταχθούν αποτελεσματικά στις προσταγές ορισμένων χωρών και στην αυθαιρεσία στη διεθνή σκηνή. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να οικειοποιηθεί τα προνόμια και τις εξουσίες των Ηνωμένων Εθνών, ιδίως όσον αφορά τη χρήση βίας κατά των κυρίαρχων κρατών. Είναι πάνω απ 'όλα θέμα του ΝΑΤΟ, το οποίο επιδιώκει να οικειοποιηθεί εξουσίες δεν έχουν καμία σχέση με την έννοια «αμυντική συμμαχία».  Όλα αυτά είναι περισσότερο από σοβαρά. Θυμόμαστε μάταια τις παραινέσεις προκειμένου να τηρούνται τα διεθνή νομικά πρότυπα και οι βασικές αρχές της ανθρώπινης αξιοπρέπειας εκ μέρους των κρατών που έχουν πέσει θύματα των «ανθρωπιστικών» επιχειρήσεων και των αεροπορικών βομβαρδισμών στο όνομα της «δημοκρατίας». Δεν έχουμε εισακουστεί, και κανείς δεν ήθελε να μας ακούσει.

Προφανώς, το ΝΑΤΟ, και πρώτα απ' όλα οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τη δική τους αντίληψη όσον αφορά την ασφάλεια, η οποία είναι θεμελιωδώς διαφορετική από τη δική μας. Οι Αμερικανοί έχουν εμμονή με την ιδέα της διασφάλισης του απόλυτου άτρωτου, το οποίο είναι ουτοπικό και ανεφάρμοστο, τόσο από τεχνική όσο και γεωπολιτική άποψη. Αυτή ακριβώς είναι η ουσία του προβλήματος.

Το απόλυτη άτρωτο για τον ένα προκαλεί μία απόλυτη ευπάθεια για όλους τους άλλους. Είναι αδύνατο να δεχτεί κανείς μια τέτοια προοπτική. Ωστόσο, για τους γνωστούς λόγους, πολλές χώρες προτιμούν να μην μιλήσουμε ανοιχτά. Αλλά η Ρωσία θα λέει πάντα τα πράγματα με το όνομά τους, και θα το κάνει μάλιστα ανοιχτά. Θα ήθελα να τονίσω και πάλι ότι η παραβίαση των αρχών της ενότητας και το αναπαλλοτρίωτου του χαρακτήρα της ασφάλειας, παρά τις πολλές δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί, είναι πιθανό να προκαλέσει σοβαρές απειλές. Τέλος, αυτό αφορά επίσης και τα κράτη που, για διάφορους λόγους, είναι υπεύθυνοι για αυτές τις παραβιάσεις.

Η Αραβική Άνοιξη: Διδάγματα και συμπεράσματα

Εδώ και ένα χρόνο, ο κόσμος βρέθηκε αντιμέτωπος με ένα νέο φαινόμενο - σχεδόν ταυτόχρονες διαδηλώσεις σε πολλές αραβικές χώρες κατά των αυταρχικών καθεστώτων. Αρχικά, η Αραβική Άνοιξη ερμηνεύθηκε ως ελπιδοφόρα θετική αλλαγή. Οι Ρώσοι ήταν από την πλευρά εκείνων που ζητούσαν τις  δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.

Ωστόσο, γρήγορα έγινε σαφές ότι σε πολλές χώρες, η κατάσταση δεν άλλαξε σύμφωνα με ένα πολιτισμένο σενάριο. Αντί για τη διεκδίκηση της δημοκρατίας και των δικαιωμάτων των μειονοτήτων, υπήρξαμε μάρτυρες της εξόντωσης του αντιπάλου, και μετά την ανατροπή του μια κυρίαρχη δύναμη κατέληξε να αντικατασταθεί από μια άλλη ακόμη πιο επιθετική.

Η εξωτερική παρέμβαση, η οποία υποστήριξε το ένα από τα δύο μέρη στη σύγκρουση και ο στρατιωτικός χαρακτήρας της παρέμβασης, συνέβαλε στις αρνητικές εξελίξεις. Σε τέτοιο βαθμό που ορισμένες χώρες έχουν ανατρέψει το καθεστώς της Λιβύης μέσω αεροπορικών επιδρομών, που κρύβονται πίσω από τα ανθρωπιστικά συνθήματα. Και το αποκορύφωμα επιτεύχθηκε όταν δημοσιοποιήθηκε η αποτροπιαστική σκηνή με το βάρβαρο λιντσάρισμα του Μουαμάρ Καντάφι.

Πρέπει να αποτραπεί η επανάληψη του σεναρίου της Λιβύης στη Συρία. Οι προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας θα πρέπει να επικεντρωθούν κατά κύριο λόγο στη συμφιλίωση των αντιμαχομένων στη Συρία. Είναι σημαντικό να σταματήσει επιτυχώς το ταχύτερο δυνατόν η βία, ανεξάρτητα από τα αίτια που την προκάλεσαν, για να ανοίξει τελικά ένας εθνικός διάλογος χωρίς προϋποθέσεις, χωρίς ξένη παρέμβαση και με απόλυτο σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας. Αυτό θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις για την πραγματική εφαρμογή των μέτρων εκδημοκρατισμού που ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση της Συρίας. Το πιο σημαντικό είναι να αποτραπεί ένας ολοκληρωτικός εμφύλιος πόλεμος. Η ρωσική διπλωματία έχει εργαστεί και θα εργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση.

Μετά από μια πικρή εμπειρία, είμαστε αντίθετοι με την υιοθέτηση των εν λόγω ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, η οποία θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως ένα εναρκτήριο λάκτισμα για μια στρατιωτική επέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Συρίας. Ακολουθώντας αυτή τη βασική προσέγγιση η Ρωσία και η Κίνα έχουν μπλοκάρει από τις αρχές Φεβρουαρίου, ένα ψήφισμα που, από αμφισημία του, στην πράξη, έχει ενθαρρύνει τη βία από το ένα από τα δύο μέρη που συμμετέχουν στη σύγκρουση.

Από αυτή την άποψη, δεδομένης της πολύ βίαιης και σχεδόν υστερικής αντίδρασης στο Σινο-ρωσικό βέτο, θα ήθελα να προειδοποιήσω τους συναδέλφους μας των Δυτικών χωρών να μην μπουν στον πειρασμό να καταφύγουν στο απλοϊκό σύστημα που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν : ελλείψει υποστήριξης του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, συγκροτούμε έναν συνασπισμό των ενδιαφερομένων κρατών. Και μετά προχωρούμε στην επίθεση.

Η ίδια η λογική μιας τέτοιας συμπεριφοράς είναι ολέθρια. Δεν οδηγεί σε τίποτα καλό. Σε κάθε περίπτωση, αυτό δεν βοηθά στην επίλυση της κατάστασης σε μια χώρα που έχει πληγεί από μια στρατιωτική σύγκρουση. Ακόμη χειρότερα, αποσταθεροποιεί περισσότερο το όλο σύστημα διεθνούς ασφάλειας και εξασθενίζει την εξουσία και τον κεντρικό ρόλο του ΟΗΕ. Υπενθυμίζεται ότι το βέτο δεν είναι μια ιδιοτροπία, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της παγκόσμιας τάξης και καθιερώθηκε από τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών - εξ άλλου - κατόπιν επιμονής των ίδιων των Ηνωμένων Πολιτειών. Σύμφωνα με το δικαίωμα αυτό, συνεπάγεται ότι οι αποφάσεις στις οποίες αντιτίθεται τουλάχιστον ένα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας δεν μπορεί να είναι συνεπείς και αποτελεσματικές.

Ελπίζω ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι άλλες χώρες θα λάβουν υπ' όψη τους αυτή την πικρή εμπειρία και δεν θα επιχειρήσουν να ξεκινήσουν μια στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία, χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Εκτός αυτού, δεν μπορώ να καταλάβω, από που προκύπτει αυτή η «πολεμοχαρής φαγούρα». Γιατί μας λείπει η υπομονή για να αναπτύξουμε μια κατάλληλα προσαρμοσμένη και ισορροπημένη συλλογική προσέγγιση, δεδομένου ότι άρχισε να παίρνει μορφή στο σχέδιο ψηφίσματος για τη Συρία, όπως αναφέρθηκε προηγουμένως. Το μόνο που απέμεινε είναι να απαιτούν το ίδιο πράγμα και από την ένοπλη αντιπολίτευση όπως και από τη κυβέρνηση, και συγκεκριμένα την απομάκρυνση των ενόπλων μονάδων από τις πόλεις. Η άρνηση του να υλοποιηθεί κάτι τέτοιο είναι κυνισμός. Αν θέλουμε να εξασφαλίσουμε την ασφάλεια των πολιτών, η οποία αποτελεί προτεραιότητα για τη Ρωσία, είναι αναγκαίο να εξασφαλίσουμε να επικρατήσει λογική από όλες τις πλευρές που εμπλέκονται στην ένοπλη σύγκρουση.

Και υπάρχει επίσης μια περαιτέρω άποψη. Αποδεικνύεται ότι σε χώρες που πλήττονται από την αραβική άνοιξη, όπως και στο Ιράκ κατά το παρελθόν, οι ρωσικές εταιρείες  εγκαταλείπουν τις θέσεις τους, που έχουν αποκτήσει εδώ και δεκαετίες  στις τοπικές αγορές, με αποτέλεσμα να χάνουν σημαντικές εμπορικές συμβάσεις. Και τα κενά που δημιουργούνται ανακτώνται από τους οικονομικούς παράγοντες των χωρών που έχουν συμβάλει στην ανατροπή των καθεστώτων.

Θα μπορούσε κανείς να σκεφτεί ότι σε κάποιο βαθμό, αυτά τα τραγικά γεγονότα δεν υποκινήθηκαν από το ενδιαφέρον για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά  από την επιθυμία για το ξαναμοίρασμα των αγορών. Τέλος πάντων, δεν μπορούμε φυσικά να παραμείνουμε με σταυρωμένα χέρια. Έχουμε την πρόθεση να συνεργαστούμε ενεργά με τις νέες κυβερνήσεις στις αραβικές  χώρες και να αποκαταστήσουμε γρήγορα την οικονομική μας θέση.

Συνολικά, η εμπειρία από τα γεγονότα στον αραβικό κόσμο είναι πολύ διδακτικά. Τα γεγονότα δείχνουν ότι η επιθυμία για την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας με τη βία μπορεί να οδηγήσει και συχνά οδηγεί στο αντίθετο αποτέλεσμα. Είμαστε μάρτυρες της εμφάνισης  δυνάμεων, συμπεριλαμβανομένων των θρησκευτικών εξτρεμιστών, που επιδιώκουν να αλλάξουν την ίδια την κατεύθυνση της ανάπτυξης των χωρών αυτών και τον κοσμικό χαρακτήρα της διακυβέρνησής τους.

Η Ρωσία είχε πάντα καλές σχέσεις με τους εκπροσώπους του μετριοπαθούς Ισλάμ, του οποίου η ιδεολογία είναι κοντά στις παραδόσεις των Ρώσων μουσουλμάνων. Και είμαστε έτοιμοι να αναπτύξουμε τις σχέσεις κάτω από αυτές τις τρέχουσες συνθήκες. Ενδιαφερόμαστε για την ενίσχυση των πολιτικών, εμπορικών και οικονομικών δεσμών με όλες τις αραβικές χώρες, συμπεριλαμβανομένων, και πάλι, όσων προέρχονται από μια περίοδο αναταραχής. Επιπλέον, πιστεύω ότι υπάρχουν πραγματικές συνθήκες για τη Ρωσία να διατηρεί πλήρως τις ηγετικές θέσεις της σχετικά με την σκηνή της Μέσης Ανατολής, όπου είχαμε πάντα πολλούς φίλους.

Όσον αφορά την αραβο-ισραηλινή διαμάχη, η "μαγική συνταγή" που θα μπορούσε να λύσει το πρόβλημα δεν έχει ακόμη βρεθεί. Δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να τα παρατήσουμε. Με δεδομένη την εγγύτητα των σχέσεων μας με την ισραηλινή κυβέρνηση και την Παλαιστινιακή ηγεσία, η ρωσική διπλωματία θα συνεχίσει να συμβάλλει ενεργά στην αποκατάσταση της ειρηνευτικής διαδικασίας διμερώς όσο και στο πλαίσιο του Κουαρτέτου για τη Μέση Ανατολή, στο συντονισμό των δράσεών της με τον Αραβικό Σύνδεσμο.

Η Αραβική Άνοιξη έχει επίσης αναδείξει την ιδιαίτερα ενεργό χρήση προηγμένων συστημάτων πληροφόρησης και επικοινωνίας στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης. Αναμφισβήτητα, το Διαδίκτυο, τα κοινωνικά δίκτυα, τα κινητά τηλέφωνα, κ.λ.π.. μετασχηματίστηκαν με την τηλεόραση σε ένα αποτελεσματικό εργαλείο τόσο σε εθνικό επίπεδο, όσο και στη διεθνή πολιτική. Αυτό είναι ένα νέο στοιχείο που πρέπει να εξετασθεί, κυρίως συνεχίζοντας να προωθούμε την υφιστάμενη εξαιρετική ελευθερία της επικοινωνίας στο διαδίκτυο, μειώνουμε τον κίνδυνο της χρήσης τους από τρομοκράτες και εγκληματίες.

Όλο και πιο συχνά χρησιμοποιείται η έννοια της «ήπιας δύναμης» (soft power), ένα σύνολο από εργαλεία και μεθόδους προκειμένου  να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις της εξωτερικής πολιτικής, χωρίς τη χρήση όπλων, μέσω των μοχλών της πληροφορικής και άλλων επίσης μέσων. Δυστυχώς, αυτές οι μέθοδοι χρησιμοποιούνται συχνά για να ενθαρρύνουν και να προκαλέσουν τον εξτρεμισμό, αυτονομιστικές τάσεις, τον εθνικισμό, τη χειραγώγηση της συνείδησης των πολιτών και την άμεση παρέμβαση στις εθνικές πολιτικές των κυρίαρχων κρατών.

Θα πρέπει να υπάρχει σαφής διάκριση μεταξύ της ελευθερίας της έκφρασης και της φυσιολογικής πολιτικής δραστηριότητας, αφενός, και στη χρήση των παράνομων εργαλείων της ήπιας δύναμης από την άλλη. Δεν μπορούμε παρά να επικροτήσουμε το πολιτισμένο έργο των ανθρωπιστικών και φιλανθρωπικών μη κυβερνητικών οργανώσεων. Συμπεριλαμβανομένης και της ενεργού κριτικής τους από τις τοπικές αρχές. Ωστόσο, οι δραστηριότητες των «ψευδο-ΜΚΟ» και άλλων οργανώσεων με στόχο να αποσταθεροποιήσουν την εσωτερική κατάσταση σε μεμονωμένες χώρες, με υποστήριξη από το εξωτερικό, είναι απαράδεκτες.

Αναφέρομαι σε ΜΚΟ των οποίων οι δραστηριότητες  δεν υπαγορεύονται από τα συμφέροντα (και τους πόρους) των τοπικών κοινωνικών ομάδων, αλλά η χρηματοδότηση και η συντήρηση τους προέρχονται από εξωτερικές δυνάμεις. Επί του παρόντος, υπάρχουν στον κόσμο, πολλοί «παράγοντες επιρροής» από τις μεγάλες δυνάμεις, τις συμμαχίες και τις επιχειρήσεις. Όταν ενεργούν ανοιχτά, πρόκειται  απλά για μια μορφή  πολιτισμένου “lobbying”. Η Ρωσία έχει κι αυτή επίσης τέτοια ιδρύματα, όπως είναι - η ομοσπονδιακή  Rossotrudnichestvo, η Russky Mir (Ρωσικός κόσμος) καθώς  και τα κορυφαία πανεπιστήμια μας, που επεκτείνουν την αναζήτηση τους για ταλαντούχους φοιτητές στο εξωτερικό.

Η Ρωσία όμως δεν χρησιμοποιεί  ΜΚΟ από άλλες χώρες ούτε χρηματοδοτεί αυτές τις ΜΚΟ και άλλες ξένες πολιτικές οργανώσεις προκειμένου να προωθήσει τα δικά της συμφέροντα. Η Κίνα, η Ινδία και η Βραζιλία  κάνει επίσης το ίδιο. Πιστεύουμε ότι η επιρροή της εθνικής πολιτικής και της κοινής γνώμης σε άλλες χώρες πρέπει να γίνεται αποκλειστικά με ανοικτές διαδικασίες. Με τον τρόπο αυτό, οι διάφοροι παράγοντες θα μπορούν να ενεργούν όσο το δυνατόν πιο υπεύθυνα.

Νέες προκλήσεις και απειλές

Το Ιράν βρίσκεται τώρα κάτω από τα φώτα της δημοσιότητας. Προφανώς, η Ρωσία ανησυχεί για την αυξανόμενη απειλή σχετικά με την έναρξη μιας στρατιωτικής επιχείρησης εναντίον της χώρας αυτής. Σε περίπτωση που συμβεί αυτό, οι συνέπειες θα είναι πραγματικά καταστροφικές. Είναι αδύνατο να φανταστεί κανείς τις πραγματικές διαστάσεις μιας τέτοιας πράξης.

Είμαι πεπεισμένος ότι το πρόβλημα αυτό πρέπει να επιλυθεί μόνο με ειρηνικά μέσα. Εμείς προτείνουμε να αναγνωριστεί το δικαίωμα του Ιράν να αναπτύξει το πολιτικό πυρηνικό του πρόγραμμα, συμπεριλαμβανομένου και του δικαιώματος για την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου. Αλλά αυτό πρέπει να γίνει με την τοποθέτηση όλων των ιρανικών πυρηνικών δραστηριοτήτων κάτω από την προσεκτικό και αξιόπιστο έλεγχο του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ). Εάν αυτό εφαρμοστεί, τότε μπορούμε να άρουμε όλες τις κυρώσεις κατά του Ιράν, συμπεριλαμβανομένων και των μονομερών. Η Δύση παρασύρθηκε από την τάση της να τιμωρεί ορισμένες χώρες. Με την παραμικρή πρόκληση, επιβάλει κυρώσεις ή ξεκινάει μια στρατιωτική επιχείρηση. Θα ήθελα να σας υπενθυμίσω ότι δεν είμαστε πλέον στο δέκατο ένατο ή ακόμα και τον εικοστό αιώνα.

Η κατάσταση γύρω από το ζήτημα των πυρηνικών της Βόρειας Κορέας είναι εξίσου σοβαρή. Παραβιάζοντας το υφιστάμενο καθεστώτος της μη διάδοσης των πυρηνικών όπλων, η Pyongyang απαιτεί ανοιχτά το δικαίωμα να αποκτήσει πυρηνικά όπλα και έχει πραγματοποιήσει δύο πυρηνικές δοκιμές. Το πυρηνικό καθεστώς της Βόρειας Κορέας είναι απαράδεκτο για εμάς. Είμαστε πάντα υπέρ της αποπυρηνικοποίησης της κορεατικής χερσονήσου, αποκλειστικά με πολιτικά και διπλωματικά μέσα, και ζητούμε την αποκατάσταση των εξαμερών συνομιλιών.

Ωστόσο, είναι προφανές ότι όλοι οι εταίροι μας δεν συμμερίζονται αυτήν την προσέγγιση. Είμαι πεπεισμένος ότι πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί αυτή τη στιγμή. Προσπάθειες για να δοκιμαστεί η αντοχή του νέου ηγέτη της Βόρειας Κορέας, που μπορεί να προκαλέσουν απερίσκεπτες αντιδράσεις, είναι απαράδεκτες.

Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα έχουν κοινά σύνορα, και, όπως γνωρίζουμε, δεν επιλέγουμε τους γείτονές μας. Θα συνεχίσουμε ενεργό διάλογο με την κυβέρνηση της χώρας και την ανάπτυξη των φιλικών σχέσεων, ενώ ταυτόχρονα θα παροτρύνουμε την Πιονγιάνγκ για την επίλυση του πυρηνικού ζητήματος. Προφανώς αυτό θα ήταν πιο εύκολο να γίνει αν η ατμόσφαιρα αμοιβαίας εμπιστοσύνης ενισχυθεί στη χερσόνησο και αν αποκατασταθεί ο ενδοκορεατικός διάλογος.

Στο πλαίσιο των προβλημάτων που προέκυψαν από τα πυρηνικά προγράμματα του Ιράν και της Βόρειας Κορέας, πρέπει αναπόφευκτα να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε για το πώς εμφανίζονται οι κίνδυνοι της διάδοσης των πυρηνικών όπλων, και τι είναι εκείνο που τους ενισχύει. Έχει κανείς την εντύπωση ότι οι περιπτώσεις των ξένων  παρεμβάσεων στις εσωτερικές υποθέσεις μιας χώρας, που έγιναν πιο συχνές και που πήραν ακόμα και βίαιη στρατιωτική μορφή, είναι δυνατόν να ενθαρρύνουν ιδιαίτερα τα αυταρχικά καθεστώτα (και όχι μόνο) να αποκτήσουν πυρηνικά όπλα. Νομίζοντας ότι η κατοχή αυτών των όπλων θα μπορούσε να τους προστατεύσει. Και εκείνοι που δεν έχουν στη κατοχή τους τέτοια όπλα δεν έχουν άλλη επιλογή παρά να περιμένουν  μια «ανθρωπιστική παρέμβαση».

Είτε μας αρέσει είτε όχι, οι ξένες παρεμβάσεις στην πραγματικότητα ωθούν σε έναν τέτοιο τρόπο σκέψης. Και αυτός είναι ο λόγος που ο αριθμός των χωρών όπου οι στρατιωτικές πυρηνικές τεχνολογίες βρίσκονται "προ των πυλών" δεν μειώνεται αλλά αυξάνεται. Υπό αυτές τις συνθήκες, η σημασία των ζωνών απαλλαγμένων από όπλα μαζικής καταστροφής  σε διάφορες περιοχές του πλανήτη αυξάνεται. Με πρωτοβουλία της Ρωσίας, ξεκίνησε ήδη μια συζήτηση σχετικά με τις παραμέτρους μιας τέτοιας ζώνης στη Μέση Ανατολή.

Πρέπει να γίνουν τα πάντα ούτως ώστε κανείς να μην μπορεί να επιχειρήσει να αποκτήσει ένα πυρηνικό όπλο. Για το σκοπό αυτό, οι υποστηρικτές της μη διάδοσης πρέπει να αλλάξουν πρώτα απ' όλα οι ίδιοι, ειδικά εκείνοι που είναι συνηθισμένοι να “τιμωρούν” τις άλλες χώρες χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της στρατιωτικής ισχύος, περιφρονώντας τις μεθόδους της διπλωματίας. Αυτό αποδεικνύεται, για παράδειγμα, στην περίπτωση του Ιράκ, του οποίου τα προβλήματα έχουν επιδεινωθεί μετά από μια στρατιωτική κατοχή που διαρκεί σχεδόν δέκα χρόνια.

Αν τελικά καταφέρναμε τελικά να εξαλείψουμε τα κίνητρα για τα κράτη μέλη να επιδιώκουν να κατέχουν πυρηνικά όπλα, τότε θα μπορούσε να κάνει κανείς το διεθνές καθεστώς της μη διάδοσης πραγματικά καθολικό και ισχυρό χάρη στις ισχύουσες Συνθήκες. Ένα τέτοιο σύστημα θα επιτρέψει σε όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες να επωφεληθούν πλήρως από μη στρατιωτικές πυρηνικές εφαρμογές, υπό τον έλεγχο φυσικά του ΔΟΑΕ.

Αυτό θα είναι πολύ επωφελές και για τη Ρωσία, γιατί είμαστε ενεργοί στις διεθνείς αγορές, χτίζουμε νέους πυρηνικούς σταθμούς με σύγχρονες και ασφαλείς τεχνολογίες, και συμμετέχουμε στη δημιουργία διεθνών κέντρων εμπλουτισμού ουρανίου καθώς επίσης και στη δημιουργία τραπεζών καυσίμων από πυρηνική ενέργεια.

Το μέλλον του Αφγανιστάν προκαλεί επίσης ανησυχίες. Υποστηρίξαμε τη στρατιωτική επιχείρηση για την παροχή διεθνούς βοήθειας προς τη χώρα. Αλλά η διεθνής στρατιωτική δύναμη υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ δεν έχει εκπληρώσει την αποστολή που της έχει ανατεθεί. Η απειλή της τρομοκρατίας και της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών από το Αφγανιστάν παραμένουν. Ανακοινώνοντας την απόσυρση των στρατευμάτων τους από τη χώρα το 2014, οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιούργησαν σε αυτή τη χώρα αλλά και στις άλλες γειτονικές χώρες επίσης, στρατιωτικές βάσεις, χωρίς εντολή, χωρίς σαφή σκοπό ή χωρίς να έχει ανακοινωθεί η διάρκεια της δραστηριότητας τους. Φυσικά, αυτό είναι κάτι που δεν μας συμφέρει.

Η Ρωσία έχει προφανή συμφέροντα στο Αφγανιστάν. Και αυτά τα συμφέροντα είναι απολύτως θεμιτά. Το Αφγανιστάν είναι ο πιο κοντινός μας γείτονας  και είναι προς το συμφέρον μας η χώρα να εξελίσσεται σε μια σταθερή και ειρηνική πορεία. Και ειδικά όταν πάψει να είναι η κύρια πηγή της παράνομης διακίνησης ναρκωτικών. Το λαθρεμπόριο ναρκωτικών έχει γίνει μια σημαντική απειλή, υπονομεύει το γενετικό υπόβαθρο των ολόκληρων εθνών, δημιουργεί ένα ευνοϊκό περιβάλλον για τη διαφθορά και το έγκλημα και οδηγεί στην αποσταθεροποίηση της κατάστασης ακόμη και στο ίδιο το Αφγανιστάν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι δεν είναι μόνο ότι η αφγανική παραγωγή ναρκωτικών δεν μειώνεται, αλλά πέρυσι, αυξήθηκε κατά σχεδόν 40%. Η Ρωσία είναι ο στόχος μιας πραγματικής επίθεσης ηρωίνης, η οποία προκαλεί τεράστια ζημιά στην υγεία των πολιτών μας.

Λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της απειλής από την αφγανική παραγωγή ναρκωτικών, είναι δυνατόν να την καταπολεμήσουμε μόνον με τη συλλογικές ενέργειες, επικαλούμενοι την ισχύ και τις αρμοδιότητες του ΟΗΕ και των περιφερειακών οργανισμών δηλ.  του OTSC (Οργανισμού  Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας), του SCO (Οργανισμού Συνεργασίας της Shanghai) και της  CEI (Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών). Είμαστε έτοιμοι να εξετάσουμε μια σημαντική ενίσχυση της συμμετοχής της Ρωσίας στη επιχείρηση της βοήθειας προς τον αφγανικό λαό. Αλλά με την προϋπόθεση ότι η διεθνής στρατιωτική δύναμη στο Αφγανιστάν θα δραστηριοποιηθεί πιο ενεργητικά  προς το συμφέρον μας και ότι θα εργάζεται για τη φυσική καταστροφή των φυτειών των ναρκωτικών και των παράνομων εργαστηρίων.

Οι επιχειρήσεις κατά των ναρκωτικών που εντείνονται στο Αφγανιστάν, θα πρέπει να συνοδεύονται και από την κατάργηση των οδών μεταφοράς οπιούχων ουσιών σε ξένες αγορές, την άρση των χρηματοοικονομικών ροών που αποβλέπουν στην οικονομική ενίσχυση της διακίνησης των ναρκωτικών, καθώς και στον αποκλεισμό της προμήθειες των χημικών ουσιών που χρησιμοποιούνται για την παρασκευή ηρωίνης. Ο στόχος είναι να δημιουργηθεί στην περιοχή ένα πολύπλοκο σύστημα της ασφάλειας κατά των ναρκωτικών. Η Ρωσία θα συμβάλλει ουσιαστικά στην αποτελεσματική ενοποίηση των προσπαθειών της διεθνούς κοινότητας, προκειμένου να επιτύχει μια ριζική αλλαγή στον αγώνα κατά της διακίνησης των ναρκωτικών.

Είναι δύσκολο να γίνουν προβλέψεις σχετικά με την εξέλιξη της κατάστασης στο Αφγανιστάν. Η ιστορία μας διδάσκει ότι η ξένη στρατιωτική παρουσία δεν έφερε την ειρήνη. Μόνο οι Αφγανοί είναι σε θέση να λύσουν τα δικά τους προβλήματα. Κατά την άποψή μου, ο ρόλος της Ρωσίας είναι να βοηθήσει τον αφγανικό λαό να οικοδομήσει μια σταθερή οικονομία και να βελτιωθεί η ικανότητα των εθνικών ενόπλων δυνάμεων για την καταπολέμηση της απειλής της τρομοκρατίας και του λαθρεμπορίου ναρκωτικών, με την ενεργό συμμετοχή των γειτονικών χωρών. Δεν είμαστε αντίθετοι με την ένοπλη αντιπολίτευση, συμπεριλαμβανομένων των Ταλιμπάν να συμμετάσχει στη διαδικασία της εθνικής συμφιλίωσης, με την προϋπόθεση ότι θα αποκηρύξει τη βία, θα αναγνωρίζει το σύνταγμα της χώρας και ότι θα κόψει τους δεσμούς με την Αλ Κάιντα και τις άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις. Κατά βάση, πιστεύω ότι η δημιουργία ενός ειρηνικού αφγανικού κράτους, σταθερού, ανεξάρτητου και ουδέτερου είναι απόλυτα εφικτή.

Η αστάθεια που έχει εγκατασταθεί για τα καλά εδώ και πολλά χρόνια και δεκαετίες είναι ένα γόνιμο έδαφος για τη διεθνή τρομοκρατία. Όλοι συμφωνούν ότι αυτό είναι ένα από τις πιο επικίνδυνες προκλήσεις για τη διεθνή κοινότητα. Θα ήθελα να τονίσω ότι οι περιοχές κρίσεων που δημιουργούν οι τρομοκρατικές απειλές είναι κοντά σε σύνορα της Ρωσίας, πολύ πιο κοντά απ' ότι για τις ευρωπαϊκές χώρες ή για τους αμερικανούς εταίρους μας. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει υιοθετήσει μια παγκόσμια στρατηγική για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, αλλά φαίνεται ότι η καταπολέμηση αυτής της νόσου δεν έχει ακόμη διενεργηθεί σύμφωνα με ένα παγκοσμίως κοινό πρόγραμμα, με συνέχεια και με συνέπεια, αλλά παρά μόνον ως απάντηση στις πιο οξείες και βάρβαρες εκδηλώσεις της, όταν η δημόσια κατακραυγή για τις προκλητικές ενέργειες των τρομοκρατών φθάνει στο αποκορύφωμα. Ο πολιτισμένος κόσμος δεν πρέπει να περιμένει μια άλλη ακόμη τραγωδία παρόμοια με εκείνη της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη ή στο σχολείο στο Μπεσλάν, προκειμένου να αρχίσει να δρα συλλογικά και με αποφασιστικό τρόπο.

Ωστόσο, απέχω πολύ από το να υποτιμήσω τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα στον αγώνα κατά της διεθνούς τρομοκρατίας. Είναι ασφαλώς απτά. Τα τελευταία χρόνια, η συνεργασία μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών και επιβολής του νόμου από διάφορες χώρες είναι σημαντικά ενισχυμένη. Όμως, τα αποθέματα που απομένουν στη διάθεση της αντιτρομοκρατικής συνεργασίας είναι επίσης προφανή. Τι μπορούμε να πούμε όταν σήμερα εξακολουθεί να ισχύει μια πολιτική “διπλών μέτρων και σταθμών”  και όταν, ανάλογα με τη χώρα που προέρχονται, οι τρομοκράτες διαχωρίζονται με διαφορετικό κάθε φορά τρόπο, θεωρώντας τους ως «κακούς» ή «όχι πολύ κακούς». Ορισμένοι δεν διστάζουν να  χρησιμοποιήσουν κάποιους από αυτούς στο πολιτικό τους παιχνίδι, για παράδειγμα, να αποσταθεροποιήσουν τα καθεστώτα που θεωρούνται γι αυτούς ως ανεπιθύμητα.

Θα ήθελα επίσης να πω ότι όλα τα θεσμικά όργανα της κοινωνίας - τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι θρησκευτικές οργανώσεις, οι ΜΚΟ, το εκπαιδευτικό σύστημα, η επιστήμη και οι επιχειρήσεις, πρέπει να χρησιμοποιηθούν πλήρως για την πρόληψη της τρομοκρατίας. Χρειαζόμαστε ένα διάλογο μεταξύ των θρησκειών και κατά μια ευρύτερη έννοια μεταξύ των διαφορετικών πολιτισμών. Η Ρωσία είναι μια χώρα όπου υπάρχουν πολλές διαφορετικές θρησκευτικές αντιλήψεις και παρ' όλα αυτά δεν είχαμε ποτέ θρησκευτικούς πολέμους. Θα μπορούσαμε  να προσφέρουμε τη συμβολή μας στο διεθνή διάλογο για το θέμα αυτό.