Πιθανόν να θυμάστε την εξαιρετικά
χαριτωμένη Αφρο-Αμερικάνα Υβέτ Τσάρβις, που με τα σπαστά της, τότε Ελληνικά,
διαφήμιζε βαφή νυχιών. Μας ανέβαζε, ψυχολογικά με την διαβεβαίωσή της, ότι
ακριβώς έτσι συμβαίνει και στην Αμερική… Δεν πείραζε, λοιπόν, που η φίλη μας, η
αδελφή μας, μη σας πω και η μαμά μας δεν βρισκόταν στην Αμερική… Χάρις στην
βαφή τάδε μπορούσε να αισθάνεται σαν να ήταν Αμερικάνα… Κ ι εμείς περήφανοι,
που έχουμε τέτοια φίλη, μάνα και αδελφή…
Για κάποιους τότε, η επιτυχία της
διαφήμισης οφείλονταν στον χαρακτήρα πρόκλησης και υπερβολής, που άγγιζε τα
όρια της φαιδρότητας για το μέσο Ελληνικό αισθητήριο, που στέκονταν σκωπτικά απέναντι
στην αφέλεια και την κακογουστιά του μέσου Αμερικάνου…
Η ιστορία, όμως μας διδάσκει, πως
πολλές φορές η κουλτούρα –καλή ή κακή- μπορεί να αποδειχτεί ισχυρότερο, δηλαδή αποτελεσματικότερο,
όπλο ακόμη και από πολύ εξελιγμένους τεχνολογικά οπλισμούς.
Στην χώρα μας, η διαδικασία
Αμερικανοποίησης ξεκίνησε άμεσα και με επιθετικούς ρυθμούς μετά τον εμφύλιο…
Παράδεισος δημοκρατίας, ελευθερίας, αφθονίας, ευκαιριών, δυνατοτήτων,
αξιοκρατίας παρουσιάζονταν η χώρα των υπερατλαντικών μας προστατών. Ενας δυναμικός μηχανισμός μαζικής πλύσης
εγκεφάλων περιελάμβανε κινηματογράφο, κρατικό ραδιόφωνο, εφημερίδες, περιοδικά,
αφίσες, διαφημίσεις, διαλέξεις και λοιπά ων ουκ έστιν αριθμός. Κεντρικός άξονας
λατρείας το χρήμα…Money,
money!!! Ο κατέχων
είναι άξιος, ικανός, αξιοσέβαστος, παραδειγματικός και επί το λαϊκότερο:
μάγκας, ωραίος, μεγάλος, ο πρώτος, ο δεν υπάρχει…
Στα πρώτα μετεμφυλιακά χρόνια
μέχρι και την χούντα υπήρχε αντίσταση στο πνεύμα της Αμερικανιάς, που εύρισκε σχετικά
περιορισμένη αποδοχή και υιοθέτηση σε στενό κύκλο γόνων υψηλόβαθμων αστών… Είναι τα
χρόνια, που η αριστερά, διωγμένη, εξορισμένη και εκτελεσμένη κατέχει κεντρική
θέση στις συνειδήσεις των πολιτών… Διδάσκει ήθος, πολιτισμό, στάση ζωής. Είναι
μία αριστερά, που πρωταγωνιστεί, που σχεδόν ηγεμονεύει στις συνειδήσεις των
ανθρώπων όσον και αν τις κάνουν τη ζωή δύσκολη, αβίωτη… Είναι μία αριστερά σαφώς μετωπική, που
υπερβαίνει τις φυσικές διαφορές των μετεχόντων –όχι εύκολα πάντοτε- και
καταφέρνει να εστιάζει –όχι πάντοτε με επιτυχία- στο κύριο και όχι στο
δευερεύον, στο άμεσο και όχι στο απώτερο. Ο πολιτικός λόγος της αριστεράς έχει
μεγάλο κύρος και γοητεία… Κατά πολύ ευρύτερο από την εκλογικά αποτυπούμενη επιρροή
της, ακόμη και το συγκλονιστικό 25% του 1958. Σε χρόνια που ο εξαναγκασμός στην
καθημερινότητα και η νόθευση της λαϊκής θέλησης είναι τα ισχυρότερα εργαλεία της
κυρίαρχης τάξης. Με λίγα λόγια: Το σχέδιο εξανδραποδισμού του λαού αυτής της χώρας
δεν μπορούσε να δρέψει δάφνες νίκης προχουντικά…
Ο καιρός όμως έχει γυρίσματα και
ενώ η μεταπολίτευση παρουσιάζεται σαν ευκαιρία μεγαλύτερου ανοίγματος της αριστεράς
στον πολιτισμό, στην πολιτική και τελικά στην ίδια τη ζωή, τα πράγματα δεν
είναι ακριβώς έτσι… Οι ευκαιρίες υπήρξαν… Κάποια βήματα, ενίοτε σημαντικά, έγιναν.
Ταυτόχρονα, όμως έγινε απίστευτα μεγάλη
ανάλωση δυνάμεων στο ιδεολογικοπολιτικό εμφύλιο της κομμουνιστικής αριστεράς. Ούτε
σήμερα έχει συνειδητοποιηθεί τι χρόνος, κόπος και πόνος αναλώθηκαν σε αυτό το
πεδίο. Δυστυχώς, εκτός του πραγματικού
πεδίου της ζωής.
Τον ίδιο καιρό όμως ο εχθρός είχε
μπει για τα καλά στην πόλη και εμείς γελούσαμε σαν τα παιδιά, την πρώτη, την
δεύτερη και τις επόμενες μέρες… Δεν φορούσε την τρομακτική προβιά του λύκου,
που τρομάζει και απωθεί… Ισα, ίσα φορούσε ωραία, μοντέρνα, ελκυστικά φτιασίδια…
Και μας δίδασκε, πως όταν τα φοράς ανεβαίνεις… Γίνεσαι πετυχημένος, γίνεσαι
σπουδαίος, γίνεσαι ευτυχισμένος… Και αυτός, που μας τάλεγε δεν ήταν κάποιος
γέρος συντηρητικός, κάποιος σεσημασμένος ακροδεξιός… Κάθε άλλο. Ηταν γνωστός
δημοκρατικός, λίγο ή περισσότερο σοσιαλιστής, αρκετά αντιχουντικός και σφόδρα
αντιστασιακός… Συνταγή πολύ διαφορετική από την αποτυχημένη προχουντική, την
αποκρουστική, την γελοία. Τώρα οι «λαϊκές προσδοκίες» βρίσκουν αντίκρυσμα. Η
ευδαιμονία της «πάρτης μου» ανάγεται σε κυρίαρχο ιδανικό… Απενεχοποιημένο από
κάθε είδους τύψεις και απελευθερωμένο από κάθε είδους κρατήματα… Οσο εμείς
κάνουμε «ταξικές» αναλύσεις και ετοιμάζουμε λεξιλαγνικούς λίβελους, ένας ασυγκράτητος
καταναλωτισμός μπουκάρει στην Ελληνική κοινωνία, με την πιο προκλητικά ανοιχτή
στήριξη κυβερνώντων, τραπεζιτών, διαφημιστών, ΜΜΕ… Μία άρτια μεθοδευμένη αποκοινωνικοποίηση
προωθείται συστηματικά ως υψηλό όραμα … προοδευτικότητας, ξεσκουριάσματος,
αντισυντηρητισμού… Πρέπει να μάθεις να πατάς επί πτωμάτων, με …την καλή έννοια…
Όπως -καλή ώρα- ο Jason Statham,
που ως ο «καλός» πρωταγωνιστής ταινιών δράσης έχει τουλουμιάσει στο ξύλο όποιον βρίσκει
μπροστά του …με την καλή έννοια… Το χρηματιστήριο του 1999 είναι πράξη …μέγιστης
λαϊκής μαζικής εκπαίδευσης που ταυτόχρονα αναδεικνύει και το …απεριόριστο των
ορίων μας…
Εχουμε μάθει πλέον τα κόλπα και
είμαστε έτοιμοι για κάθε νεωτερισμό, που μπορεί να μας ανοίξει δρόμο για
καταναλωτικές απολαύσεις… Αν χρειαστεί θα ξεπαγιάσουμε έξω από τα καταστήματα
περιμένοντας επί ώρες να ανοίξουν οι πύλες του Παραδείσου. Θα τρέξουμε. Θα
σπρωχτούμε. Θα παίξουμε και ξύλο. Χτές
ήταν η αρχή… Μπορούμε και καλύτερα… Όπως σε τόσα Ευρωπαϊκά αστικά κέντρα…. Όπως
Αμερική
Η χτεσινή Παρασκευή μας δίνει
πιστοποιητικά Δυτικόφρονου καταναλωτισμού. Μας «ανεβάζει».
Και για να σοβαρευτούμε: Η
χτεσινή Παρασκευή είναι μία πραγματικότητα, όχι μόνον για να αναλυθεί αλλά
κυρίως για να συνειδητοποιηθεί ως πραγματικότητα… Πρώτα να την παραδεχτούμε σαν
τέτοια και μετά κουβεντιάζουμε…
Σχόλια