Για την Ελλάδα και την ιστορική της διαδρομή στα χρόνια που ακολούθησαν από την εθνική αποκατάσταση μέχρι σήμερα η δολοφονία του πρώτου κυβερνήτη στις 28/9/1831 έχει ιστορικό περιεχόμενο με συμβολικές προεκτάσεις. Σκοπός του σημειώματος δεν είναι να νεκρολογήσει. Κάτι τέτοιο, με δεδομένο το μέγεθος της προσωπικότητας δεν χωράει σε κάποιο ιστολόγιο, παρά μόνο με προχειρότητα και επικίνδυνες αφαιρέσεις. Αρκούν ελάχιστα βιογραφικά στοιχεία για τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας και πρωταγωνιστή της συνθήκης του Γενεύης το 1816, για να ξεφύγει από κάθε αμφισβήτηση η μοναδική για Ελληνα πολιτικό διεθνής ακτινοβολία του. Εχει ενδιαφέρον, η έστω και αδρή αποτίμηση των προθέσεων και της δράσης του κυβερνήτη στο σύντομο χρόνο άσκησης της εξουσίας.Καταρχή, ας μην λησμονάμε, πως το νεοϊδρυμένο κράτος ζούσε αιώνες πίσω από άποψη κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική, συγκριτικά με τις προστάτιδες δυνάμεις, ιδιαίτερα τις πέραν των Αλπεων Γαλατία και την Γηραιά Αλβιόνα. Όλα τα μέτρα του Καποδίστρια απέβλεπαν στην οργάνωση σύγχρονου κράτους με δομές αστικής δημοκρατίας και ισονομίας. Ανάπτυξη της Παιδείας, της Γεωργίας και των συγκοινωνιακών υποδομών βρίσκονται στις άμεσες προτεραιότητες του «ηγέτη», που η εργατικότητα και η αφοσίωσή του στο καθήκον δεν γνωρίζουν μέρα και νύχτα. Πολύ απλά: Ο Καποδίστριας είναι ο πρώτος και μεγάλος αστός εκσυγχρονιστής πολιτικός της χώρας σε εποχή, που ο εκσυγχρονισμός (χωρίς τα εισαγωγικά, που χρειάζονται για την μετά πολλές δεκαετίες χρήση του όρου ως προκάλυμμα μικροπολιτικής) ήταν ζήτημα εθνικής επιβίωσης και ανέλιξης. Η τραγική τύχη του Καποδίστρια αλλά και του πολιτικού του εγχειρήματος, που θάβεται επίσημα με την έλευση της Βαυαροκρατίας είναι μάλλον προδιαγεγραμμένη αν σκεφτεί κανείς τους συσχετισμούς… Οι προστάτιδες δυνάμεις δεν έχουν κανένα λόγο για να επιθυμούν τον αστικό εκσυγχρονισμό της νεοαναδυόμενης χώρας-κράτους. Η διασφάλιση του απόλυτου ελέγχου της προϋποθέτει την κυριαρχία κοινωνικών στρωμάτων και ομάδων τυφλά και υποτακτικά εξαρτημένων από αυτές. Ισως να αποτελούμε παγκόσμια πρωτοτυπία με την επίσημη χρήση των όρων « Αγγλικό», «Γαλλικό» και «Ρωσικό» ως τίτλων επίσημων κομμάτων. Στην ίδια κατεύθυνση και τα συμφέροντα τσιφλικάδων μεγαλοϊδιοκτητών γης. Ο οποιοσδήποτε εκσυγχρονισμός θα τους αφαιρούσε πάμφθηνα εργατικά χέρια γης, που θα στρέφονταν σε νεοδημιουργούμενες βιομηχανίες. Κάτι που έγινε σε πολύ μικρό βαθμό αργότερα στο Λαύριο, την Σύρο, τα Επτάνησα κ.λ.π. Φυσικά συντονισμένες, λοιπόν, οι προστάτιδες δυνάμεις και οι ντόπιοι αφεντάδες δολοφονούν τον Καποδίστρια και μαζί απονεκρώνουν κάθε προσπάθεια ουσιαστικής εθνικής χειραφέτησης με όρους οικονομίας. Η Ελλάδα έκτοτε ποτέ δεν μπόρεσε να αποκτήσει Εθνική Αστική Τάξη. Τάξη δηλαδή παραγωγό, που να συμμετέχει ανταγωνιστικά στην παραγωγή του παγκόσμιου προϊόντος διεκδικώντας με όρους εθνικού κράτους την θέση της στην παγκόσμια αγορά. Το ΚΚΕ αναγνώριζε από παλιά αυτή την κοινωνική πραγματικότητα μιλώντας στις αναλύσεις του για «κομπραδόρικη» (μεταπρατική) αστική τάξη με ειδικά -εξαιτίας αυτής της ταυτότητάς της- ταξικά και πολιτικά χαρακτηριστικά. Η αριστερά, παρά κάποιες αρχικές απολυτότητες στην αποτίμηση της προσωπικότητας και του έργου Καποδίστρια έγινε διαλεκτικότερη (έλαβε δηλαδή υπόψη της χώρο και χρόνο) και κατέληξε σε θετικά συνολικά συμπεράσματα , παρ΄ όποια λάθη και προσωπικές αδυναμίες του …«Κόντε Νάνε». Αποφεύγουμε, με υπεραπλουστευτικό ίσως τρόπο την αναφορά σε ενδιάμεσους μέχρι το σήμερα σταθμούς της εθνικής μας εξέλιξης. Ο Χαρίλαος Τρικούπης είναι ο επόμενος εκσυγχρονιστικός σταθμός της εθνικής μας πορείας. Με αντίστοιχο πολιτικό (όχι βιολογικό) τέλος προς τον πρώτο κυβερνήτη. Πάντως, η Ελλάδα της αρπαχτής και της μίζας δεν έχει κανένα λόγο να αισθάνεται χρέος μνήμης στον Καποδίστρια. Πολύ καλά κάνει και περιορίζει κατά το δυνατόν την πολιτική ακτινοβόληση της προσωπικότητας και του έργου του. Πολύ καλά κάνει και αφήνει αυτό το έργο σε μειοψηφίες ιστορικών και σκεπτόμενων. Πολύ καλά κάνει και δεν στηρίζει ούτε κατ’ ελάχιστο την προσπάθεια επιβίωσης, εμπλουτισμού και ανάδειξης του σπιτιού του στην Κουκουρίτσα σε μεγάλο και ιστορικά σημαντικό Μουσείο Καποδίστρια. Τα πράγματα πρέπει να παίρνουν τη θέση τους… Η δολοφονία του Ιωάννη Καποδίστρια σημαδεύει τους όρους της εθνικής μας χειραφέτησης, τους περιγράφει και τους συμβολίζει…
Σχόλια