Ένα ενδιαφέρον κείμενο από πλευράς Σκοπίων

Με τίτλο: «Το όνομά μας ή η ιστορία μίας χαμένης μάχης» δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα των Σκοπίων UTINSKI VESNIK άρθρο του Erol Rizaov, που αναφέρεται στο Σκοπιανό… Επειδή δεν έχουμε συνηθίσει από την άλλη πλευρά σε δημόσιες ήπιες τοποθετήσεις -έστω και υπό το πρόσχημα της αναγκαιότητας ένταξης σε ΝΑΤΟ και ΕΕ- θεωρήσαμε χρήσιμο να μεταφράσουμε (από τα Γαλλικά) εκτεταμένα αποσπάσματα του σημειώματος, όπως δημοσιεύτηκαν στο Courrier International, τεύχος 1028, 15-21 Ιουλίου 2010.

Ποιο θα έπρεπε να είναι το όνομα της χώρας μας; Οι πολίτες μας γνωρίζουν την απάντηση. Είναι το όνομα το γραμμένο στο Σύνταγμά μας, Δημοκρατία της Μακεδονίας για χρήση στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, σήμερα και αύριο.
Αλλά είναι ρεαλιστικά δυνατό να προσδεθούμε στην Ατλαντική Συμμαχία (ΝΑΤΟ) και την Ευρωπαϊκή Ενωση, κρατώντας αυτό το όνομα; Η απάντηση σε αυτό το δεύτερο ερώτημα είναι εξίσου καθαρή: όχι. Και οι πολιτικές μας ελίτ, που συγκρούονται τα τελευταία 20 χρόνια γνωρίζουν εξίσου καλά την απάντηση. Μετά την απόκτηση της ανεξαρτησίας (1991), οι κυβερνώντες μας είχαν την ελπίδα, ότι η διεθνής κοινότητα θα εξασφάλιζε τον θρίαμβο της δικαιοσύνης και του δικαιώματος της Μακεδονίας να κρατήσει το όνομά της. Αλλά είναι προφανές, εδώ και τουλάχιστον 5-6 χρόνια, πως δεν μπορούμε να ελπίζουμε στην ένταξή μας στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς χωρίς να αποδεκτούμε το όνομα της χώρας μας συνοδευόμενο από ένα προσδιοριστικό. Η βεβαιότητα, πως ο Μακεδονικός λαός μπορεί να ασκήσει το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού και της επιλογής ονόματος, που θα γινόταν αποδεκτό από τους διεθνείς οργανισμούς, φαινόνταν λογική τα πρώτα χρόνια μετά την ανεξαρτησία, όταν είχαμε την συμπάθεια της διεθνούς κοινότητας και όταν η διαδικασία της ΕυρωΑτλαντικής ένταξης προχωρούσε κανονικά. Οι ελπίδες αυτές ενισχύθηκαν από την αναγνώριση της χώρας μας με το συνταγματικό της όνομα από 130 χώρες μεταξύ των οποίων η Ρωσία, οι ΗΠΑ και η Κίνα αλλά και με την απονομή του τίτλου του υποψήφιου μέλους για την Ευρωπαϊκή Ενωση. Μία από τις πιο ισχυρές μας αυταπάτες ήταν πως μία από αυτές τις μεγάλες δυνάμεις θα χτυπούσε το χέρι της στο τραπέζι και θα υποχρέωνε την Ελλάδα να αποδεχτεί το όνομα της Μακεδονίας.
Υστερα όμως ήρθε το χαστούκι της Ελλάδας στο Τζωρτζ Μπους στην σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι το 2008 (η Ελληνική κυβέρνηση προέβαλλε VETO στην Μακεδονική ένταξη). Ηταν ακριβώς αυτή η στιγμή, που ο Μακεδονικός λαός κατάλαβε, πως λειτουργούν οι Ευρω-Ατλαντικοί θεσμοί, που απαιτούν την αποδοχή του συνόλου των μελών χωρών για κάθε διεύρυνση. Αντίθετα, με ότι θα μπορούσαμε να πιστέψουμε, η παρούσα αδυναμία του Ελληνικού κράτους, λόγω της σχεδόν χρεωκοπίας, δεν αλλάζει τίποτε σ’ αυτή την κατάσταση. Κάθε συμπληρωματική πίεση προς την Αθήνα πάνω σ’ αυτό το ζήτημα αποδεικνύεται αναποτελεσματική.
Από την Μακεδονική πλευρά μία πρώτη κίνηση προς την κοινή γνώμη έγινε από το παλιό πρόεδρο Μπράνκο Τσεβρενκόφσκι, που με την ευκαιρία ομιλίας του προς φοιτητές μίλησε για την ανάγκη εξεύρεσης «λύσης συμβιβασμού». Ο σημερινός πρόεδρος Γκιόργκι Ιβανώφ διακήρυξε μετά την εκλογή του, πως ήταν έτοιμος για έναν «λογικό συμβιβασμό» Εντυπωσιασμένος στην συνέχεια από τις οξύτατες αντιδράσεις δεν μπόρεσε νε εξηγήσει τι σημαίνει πραγματικά αυτός ο «λογικός συμβιβασμός». Ο πρωθυπουργός Νικόλα Γκρουέφσκι πρότεινε τότε στην Δύση το σενάριο του «διπλού ονόματος», ενός για το εσωτερικό της χώρας και ενός για το εξωτερικό. Η επιλογή αυτή απορρίφθηκε αμέσως από την Ελλάδα, που επιθυμεί ένα μοναδικό όνομα συντεθιμένο και από μία συνιστώσα γεωγραφικού προσδιορισμού (Μακεδονία του Βορρά, ή Μακεδονία του Βαρδάρη, από το όνομα του ποταμού, που διασχίζει την Μακεδονία).
Σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο της μη επιστροφής, όπου κυβέρνηση και αντιπολίτευση πρέπει να πάψουν να χρησιμοποιούν το ζήτημα του ονόματος στις πολιτικές τους αντιπαραθέσεις και να προτείνουν από κοινού μία λύση, που να ανοίγει προοπτικές για την χώρα και τον λαό της. Σαν κίνηση καλής θέλησης πρέπει να πούμε καθαρά στον κόσμο ότι αφήνουμε στους ειδικούς τους ιστορικούς καυγάδες μετά τον Μέγα Αλέξανδρο και μέχρι την ίδρυση του πρώτου σύγχρονου Μακεδονικού κράτους, το 1944.
Σταματώντας να αναζητούμε συχνά τις ρίζες της Μακεδονίας στην αρχαιότητα, δεν χάνουμε και πολλά ενώ θα ξανακερδίσουμε μέρος της εμπιστοσύνης της γειτόνων μας. Η μπάλα στην συνέχεια θα περάσει στο ελληνικό γήπεδο.

Σχόλια