Η ανάπτυξη μετωπικών σχηματισμών υπήρξε σχεδόν αποκλειστικότητα των προοδευτικών δυνάμεων στην διαδρομή των δύο τελευταίων αιώνων… Όχι γιατί δεν υπήρξαν «μαύρα», αντιδραστικά μέτωπα. Συνήθως, όμως αυτά δεν έπαιρναν την οργανωτική μορφή ενός πολιτικά ενιαίου σχηματισμού… Ισα-ίσα, που ο επιφανειακός τους πολυκερματισμός μπορούσε να είναι πολύ πιο αποδοτικός για το σύστημα εξουσίας, που με την …πολλαπλότητα της έκφρασής του εξασφάλιζε μεγαλύτερη παγίδευση και αποπροσανατολισμό…
Η δημιουργία, η ανάπτυξη, η δράση, η αποτελεσματικότητα αλλά και τα σφάλματα, οι εκφυλισμοί κ.λ.π. αυτών των μετώπων θα έπρεπε να είναι πολύτιμο σχολείο των προοδευτικών κινημάτων… Πολύ απλά, για να αξιοποιούνται οι θετικές και να προλαμβάνονται και να αποφεύγονται οι αρνητικές πλευρές τους… Μία τέτοια όμως ιστορική κριτική θεώρηση της κοινωνικής δράσης προϋποθέτει βαθειά αμερόληπτους και διαλεκτικούς κριτές… Όχι αδιάφορους και παγερούς… Αντίθετα θερμούς και διψασμένους για τα μηνύματα, που μία τέτοια διερεύνηση του παρελθόντος συνεπάγεται… Δυστυχώς, όμως ο τυφλός δογματισμός αναδείχθηκε σε κυρίαρχο σαράκι των συντριπτικά περισσότερων κομματικών και πολιτικών σχηματισμών αλλά και των από αυτούς επηρεαζόμενων ιδεολογικά και πολιτικά. Καθόλου τυχαία, π.χ. η ύπαρξη τόσων τάσεων, κομμάτων, κινημάτων, κ.λ.π., που παρά το αντικειμενικά περιορισμένο χρονικά παρελθόν τους υπερβαίνουν κατά πολύ τον αριθμό των αιρέσεων, που έχουν προκύψει από θρησκείες με ηλικία χιλιετιών… Και βέβαια, όπως και στις θρησκευτικές αιρέσεις, η αλληλοεξόντωση τάσεων του ίδιου φιλοσοφικού, ιδεολογικού και πολιτικού χώρου υπήρξε η πιο σκληρή, η πιο απάνθρωπη η πιο φρικαλέα -σε εκφράσεις και μέσα- σύγκρουση… Θυμάμαι, με πικρό χαμόγελο, την δήλωση Μαοϊκού φίλου, την 3η μέρα επιβολής της «εθνοσωτηρίου», πως …προηγείται η ρήξη με τους ρεφορμιστές και μετά θα ακολουθήσει η αντιδικτατορική πάλη… Δήλωση, που φαντάζομαι θα δημιουργούσε ανακούφιση και χαρά σε κάθε «εθνοσωτήριο». Κι άλλες τέτοιες χιλιάδες τοποθετήσεις, που πολύ ευχαρίστηση θα προσέφεραν στους εκάστοτε κρατούντες, τους θεωρητικά απειλούμενους με ανατροπή.
Ασφαλώς, καθόλου περίεργος αυτός ο δογματισμός… Απόδειξη ακράδαντη του δρόμου, που έχει ακόμη να διανύσει η ανθρωπότητα ως την απελευθέρωσή της… Φυσικό, νομοτελειακό αποτέλεσμα μιας βαθύτατα δογματικής, μεταφυσικής παιδείας και εκπαίδευσης από τα γεννοφάσκια ως την μεταπτυχιακή έρευνα, που εγγυάται την δημιουργία «οπαδών», ειδωλολατρών. Αρκετές φορές αυτός ο ασύλληπτης έντασης φανατισμός, η καθύβριση και ο εξευτελισμός του διαφορετικού και η επιθυμία εξοντωτικής υποταγής του έως τον αφανισμό του γίνεται …στο όνομα της διαλεκτικής. Εννοιες αυτονόητες για το γνωστικό αντικείμενο της διαλεκτικής, όπως η ανανέωση, ο εκσυγχρονισμός, η εξέλιξη απέκτησαν φόρτιση και σημασιολογία προδοσίας. Το άγος και το άγχος της καθαρότητας δημιούργησαν και δημιουργούν σέχτες και αντίστοιχες λογικές με εκείνες, που επικράτησαν στο μεσαίωνα σε Βυζάντιο και Δύση… Αυτή η καθαρότητα μετατρέπεται σε condition sine qua non για την ίδια την υπαρξιακή οντότητα και την ηθικοκοινωνική επιβίωση του φέροντα… «Αν ενσταλλάξεις την αμφιβολία σε έναν δογματικό, κινδυνεύει να γίνει αιώνια σκεπτικιστής» γράφει ο Ιλιένκωφ, σημαντικός Σοβιετικός φιλόσοφος, που αυτοκτόνησε επί Μπρέζνιεφ. Στην ουσία πρόκειται για μία διεργασία υποστήλωσης ενός τραυματισμένου εγώ, που όσο καθαρότερο αισθάνεται και αναγνωρίζεται από τους γύρω του σαν τέτοιο τόσο ανετότερα αισθάνεται στο καθημερινό γίγνεσθαι… Πρόκειται για μία εν τοις πράγμασι συντηρητικοποίηση, που αντί του οράματος ενός συναγωνιστικού και συντροφικού ξεδιπλώματος της διαφορετικότητας (όπως γίνεται στην αληθινή ζωή και στη φύση) εξαντλείται στην χυδαιότητα μιας ισοπεδωτικής ομοιομορφίας και μίας άγρυπνης ιεροεξεταστικής αντιμετώπισης του άλλου.
Σ’ αυτά τα πλαίσια η αναπτυσσόμενη από ορισμένους χώρους ή άτομα «φιλολογία» περί μετώπων, σε κρίσιμες ώρες, σαν τις σύγχρονες στιγμές αυτού του τόπου, καταντάει σχεδόν γραφική καρικατούρα με μπόλικο ιδεολογικόμορφο φτιασίδωμα. Κυρίαρχη στους κύκλους αυτούς είναι η αντίληψη, πως ένα μέτωπο εξαντλείται ανάμεσα σε χώρους αυστηρότατα συγγενικούς, αφού προηγηθεί εξαντλητικό «ιδεολογικό» και «πολιτικό» κοσκίνισμα. Στην πραγματικότητα πρόκειται για εξασφάλιση συναισθηματικών και ψυχολογικών ισορροπιών, που στηρίζονται στον συστηματικό αποκλεισμό φορέων και ατόμων, που θα μπορούσαν να συμμετέχουν και που στολίζονται με διάφορες ιδεολογικόμορφες και επαναστατικόμορφες βρισιές. Υπάρχουν πολλοί, που όταν καθυβρίζουν με πολιτικό φρασεολόγιο αισθάνονται μικροί Μαρξ ή Λένιν. Την ίδια ώρα, με την αποφορά του καταγγελτικού τους λόγου οραματίζονται τις «μάζες» να υιοθετούν το τσιτάτο τους σαν όπλο της «Επαναστατικής πάλης». Εχουν υπάρξει και συνέχεια δημιουργούνται βραχύβια και ανακυκλούμενα τέτοια σχήματα, τέτοια «μέτωπα», που συντηρούν το τέλμα και την αδράνεια…
Αυτοί οι χώροι δεν είναι μόνον ακατάλληλοι για την δημιουργία πραγματικών μετώπων αλλά συστηματικά παρεμποδίζουν την δημιουργία τους… Μέλη, φίλοι και οπαδοί διαπαιδαγωγούνται στον απομονωτισμό και τον σεχταρισμό και η μετατροπή τους σε δραστήριους και αποτελεσματικούς προπαγανδιστές της συγκρότησης μετώπων απαιτεί την …παρέμβαση θείων δυνάμεων… Εξάλλου, παρά τις αντίθετες διακηρύξεις για ενότητα από τα κάτω, η βάση καλείται συνήθως να επιδοκιμάσει την όποια αλλαγή πολιτικής γραμμής εμπνέεται η «φωτισμένη» ηγεσία... Ετσι, διευρύνεται και συντηρείται ο φαύλος κύκλος του δογματισμού και του σεχταρισμού, γιατί οι ελιγμοί των ηγεσιών δεν παρακολουθούνται καθόλου εύκολα από ένα σύνολο, που μέχρι χτες διδασκόταν και ασκούταν στην εφαρμογή του αντίθετου και καταριόταν αυτό, που τώρα καλείται να υπηρετήσει… Μέρος, λοιπόν εκείνων, που καλούνται να παρακολουθήσουν την ηγεσία σε αιφνίδιες μεταστροφές 180ο διαθέτουν, όπως είναι φυσικό, αρκετά υψηλό συντελεστή αδράνειας και αδυνατούν ή/και αρνούνται να την ακολουθήσουν. Ετσι, προκύπτει μέσα από οδυνηρές διαδικασίες διάσπασης ένα νέο σχήμα, που συγκρούεται θανάσιμα με το μητρικό, που μπορεί να φέρει και το ίδιο όνομα με την προσθήκη κάποιων αρχικών, που αποδίδουν στην συνείδηση των φίλων τους υψηλότερα καράτια καθαρότητας κ.ο.κ. Γεμάτη από τέτοια παραδείγματα και η σχετικά πρόσφατη (μέχρι προ 30ετίας) πολιτική ιστορία αυτού του τόπου…
Με μία απλή αποστασιοποίηση, τα παραπάνω μπορεί και να θυμίζουν παράσταση θεάτρου σκιών… Αν η απόσταση είναι μεγαλύτερη, τότε δημιουργούν αίσθημα χαράς, ανακούφισης και ασφάλειας… Δεν το έκρυψε και πρόσφατα αρχηγός ακροδεξιού σχηματισμού… Είναι όμως πηγή πόνου και πίκρας, όταν αισθάνεσαι κοντά, δίπλα, μέσα…
ΥΓ. Οποιαδήποτε σκέψη και προβληματισμός σχετικοί με τα τωρινά συμβαίνοντα στην πολιτική ζωή του τόπου είναι απολύτως επιθυμητή.
Σχόλια