Ο φίλτατος Δημήτρης Λεβέντης μας θυμίζει όμορφες στιγμές
τέχνης και πολιτισμού στην Κέρκυρα. Τότε, που η αριστερά ασκούσε “πολιτιστική
δικτατορία”, όπως την περιγράφουν εν πλήρη πενία πνεύματος, οι ακροδεξιοί της σήμερον…
Μία Καλοκαιριάτικη θεατρική παράσταση στην αυλή του Α' Γυμνάσιου
το 1961
Από το προλογικό σημείωμα για την παράσταση στο Θέατρο Τέχνης
(1957-58) του συγγραφέα Ιάκωβου Καμπανέλλη
Η "Αυλή των Θαυμάτων" βασίζεται στην έλλειψη σταθερότητας και σιγουριάς, που χαρακτηρίζει τη ζωή του Έλληνα.
Η αστάθεια αυτή, όσο γνώριμη σε όλους μας, αρχίζει από το
αλλοπρόσαλλο κλίμα μας, τη "στρατηγική" γεωγραφική μας θέση, τη
φτώχεια του τόπου μας, και τελειώνει στην ιδιωτική μας οικονομία.
Όλα στην Ελλάδα ανεβοκατεβαίνουν πολύ εύκολα, κυλούν, φεύγουν,
κι η συνηθισμένη λαχτάρα του Ρωμιού είναι να στεριώσει κάπου, να σιγουρέψει
κάτι.
Σ' αυτές τις γειτονιές και σ' αυτές τις αυλές άργησε πολύ να
φτάσει η καλύτερη ζωή που δημιουργούσε η ανασυγκρότηση και η ανοικοδόμηση. Το
μερίδιο της φτωχολογιάς που κατοικούσε εδώ, το μερίδιο της στο οικονομικό θαύμα
που γινόταν, ήταν ένα σκέτο μεροκάματο κι αυτό όχι καθημερινά σίγουρο. Εδώ
βασίλευε η ανασφάλεια κι η καταφυγή στο μικροσυναισθηματισμό και στην
ονειροπόληση.
Οι άνθρωποι της αυλής του έργου που θα δείτε είχαν ξεμείνει
ανυπεράσπιστοι ακόμη και απ΄τον ίδιο τον εαυτό τους, ξεχασμένοι μέσα σε
συνήθειες και τρόπο ζωής που δεν τους βοηθούσε να δούνε Θεού πρόσωπο.
Γι' αυτό και η μεγαλύτερη αλλαγή έφτασε σ' αυτούς σαν καημός για
μετανάστευση και εκσκαφέας που ισοπέδωσε τις αυλές για να αξιοποιηθούν τα
οικόπεδα.
"Η Αυλή των Θαυμάτων" όταν γράφτηκε, ήταν το κύκνειο
άσμα ενός κόσμου βαθιά δικού μας και βαθιά πικραμένου.
Παραθέτουμε μια σελίδα από τους "δρόμους της ειρήνης"
το εβδομαδιάτικο περιοδικό ποικίλης ύλης της ΕΔΑ για τους Κερκυραίους φοιτητές
που ανέβασαν το συγκεκριμένο έργο το καλοκαίρι του '61.
Οι οργανωτές Νίκος Πανδής και Μάριος Παϊπέτης (δικηγόρος) είχαν
έρθει σε επαφή με τον Ιάκωβο Καμπανέλη από τον Μάρτιο του 1960. Το έργο ανέβηκε
στις 17 Αυγούστου στην αυλή του Α΄ Γυμνασίου Αρρένων Κέρκυρας.
ΘΑΥΜΑ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ
Του συνεργάτου μας Μίδα
Είχε φτάσει στα γραφεία μας η πληροφορία, ότι ο Σύλλογος των
Κερκυραίων Φοιτητών θα ανέβαζε στις 16 Αυγούστου, στην Κέρκυρα, την “Αυλή των
Θαυμάτων” του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Οι “Δρόμοι της Ειρήνης” , έχοντας “πάντ’
ανοιχτά, πάντ’ άυπνα” τα μάτια τους για κάθε ζωντανή πρωτοβουλία, ιδιαίτερα
όταν προέρχεται από νέους, παρεκάλεσαν τον συνεργάτη τους Μίδα, που θα
βρίσκοταν εκείνη την εποχή στην Κέρκυρα, να παρακολουθήση την παράσταση και να
γράψη τις εντυπώσεις του.
* * *
Αμαρτία ξομολογημένη. Το βράδυ της 16ης Αυγούστου, προχωρώντας
προς το Α' Γυμνάσιο Αρρένων, στην Κέρκυρα, σκεφτόμουν ότι μια ερασιτεχνική
παράσταση είναι τις περισσότερες φορές διπλή δοκιμασία. Πρώτον, γιατί συνήθως
είναι κακή και δεύτερον, γιατί απαγορεύεται να το πης. Τι “εντυπώσεις” θα’
γραφα εγώ;
Μπαίνω στη σκοτεινή αυλή του Γυμνασίου. Απέναντί μου, ανάμεσα σε
δύο δέντρα, ένα ωραιότατο σκηνικό: Η “Αυλή των Θαυμάτων”. Γύρω μου νέοι και
κοπέλλες πηγαινοέρχονταν βιαστικά.
-Αν δεν μου βρήτε αμέσως ένα ψαλίδι για την πρώτη σκηνή, δεν
βγαίνω, δήλωνε μια χαριτωμένη ξανθή ύπαρξη. Μέσα σε κλάσμα του λεπτού,
πληροφορήθηκα ακόμη ότι έλειπε ένα σκεπάρνι, ένα λαϊκό κολλιέ με χάντρες και
μια ρόμπα της ανθρωπιάς. “Αυτή εδώ με κάνει να μοιάζω σαν έγγυος”,
διαμαρτυρόταν κάποια άλλη ηθοποιός.
Ήταν πια φανερό. Η πρεμιέρα ήταν την επομένη. 'Εγώ είχα έρθει
στη γενική πρόβα. Από το σκοτάδι με ανασύρουν ο Μάριος Παϊπέτης (Νομικά),
πρόεδρος τού Συλλόγου και ο Νίκος Πανδής (Πολυτεχνείο), “παραγωγός”. Η ευγένειά
τους με σκλαβώνει. Σκέφτομαι ότι στη θέση τους θα μουρμούριζα: “Μόνο εσύ μας
έλειπες τώρα”.
Αρχίζει ή πρόβα. Με την πρώτη “αττάκα” το μικρόφωνο βροντά. Με
τη δεύτερη μόλις ,ακούγεται. Στη “σιωπή” μεταδίδει τσά-τσά. Πιάνει σταθμό,
γκρινιάζει κάποιος εμπειρογνώμων. Είναι το σύρμα του μακρύ. Τι θα είναι η
αυριανή πρεμιέρα, Θεέ μου; Θαύμα. Λόγω τιμής η παράσταση ήταν ένα θαύμα. Ο
Νομάρχης, ο Δήμαρχος, οι προσωπικότητες, οι 300 θεατές χειροκροτούν κι εγώ να
μου’ ρχεται να κλάψω, να φωνάξω, να τραγουδήσω, να τους σφίξω τα χέρια. Και πάλι
οι τύψεις. Γιατί να αμφιβάλω; Δεν έπαιρνα ο ευλογημένος παράδειγμα από τις
τοπικές εφημερίδες; Ο “Τηλέγραφος”, ας πούμε, δήλωνε ήσυχα ήσυχα: “Είμεθα
βέβαιοι ότι οι νεαροί συμπολίται μας θα θαυματουργήσουν”.
Την επομένη το μεσημέρι τους βρήκα όλους μαζεμένους στο
Γυμνάσιο. Έμαθα έτσι τη “μικρή Ιστορία” τής παράστασης. Μήνες να βρεθή έργο,
μήνες να βρεθή χώρος, να συγκροτηθή θίασος και ύστερα ο πραγματικός Γολγοθάς:
Για ν' ανέβη το έργο χρειάστηκαν 200 πρόβες. Οι δυό μαθητές και οι δυό
μαθήτριες των Δραματικών Σχολών βοήθησαν τόσο τους ερασιτέχνες, ώστε ο καθένας
τους έμαθε σχεδόν όλους τους ρόλους της “Αυλής” απ’ έξω.
-Τα βροντήξαμε όλα, πετάγεται η Πιερέττα Θεριογιάννη, που έδωσε
μια συναρπαστική και ολοζώντανη Ανεττώ. Σπουδάζω Νομικά κι έπρεπε να μελετάω 8
ώρες την ημέρα. Ξημεροβραδιαζόμουν όμως στις πρόβες όπως κι οι άλλοι.
- Τα παιδιά δεν ένοιωσαν καλοκαίρι, εξηγεί ο σκηνογράφος και
γνωστός ζωγράφος Σάββας Χαρατσίδης. Ούτε μπάνια, ούτε εκδρομές, ούτε γλέντια,
αλλά πρόβες και πάλι πρόβες.
- Κοντέψαμε στ’ αλήθεια να τρελλαθούμε, προσθέτει η Πιερέττα
γελώντας. Τα πρόσωπα των παιδιών κουρασμένα και χλωμά, ακτινοβολούν. Η έντονη
κοινή προσπάθεια, οι κοινές εμπειρίες τους έχουν ενώσει τόσο, ώστε μια λέξη από
τον ρόλο κάποιου ή και μια κίνηση να λειτουργή σαν σύνθημα. Ξαφνικά, όλοι μαζί
ξεσπάνε σε γέλια γιατί χωρίς προσυνεννόηση θυμούνται τα ίδια πράγματα την ίδια
στιγμή.
- Πώς τα καταφέρατε με τόσους ερασιτέχνες; ρωτάμε τον νεαρό
σκηνοθέτη Σπύρο Βραχωρίτη (Νομικά και πτυχίο Σκηνοθεσίας).
- Διαβάσαμε το έργο και τους ρώτησα ποιο ρόλο προτιμούν. Ο
Αντώνης Πανδής (Χημεία) διάλεξε τον Μπάμπη, η Ρούλα Αντωνάκη (Ωδείο Κερκύρας)
τη Μαρία. Το ίδιο έγινε και με τούς άλλους.
Η Ελένη Στόλλη (Νομικά) προτίμησε τη Ντόρα, ο Νίκος Παλαιολόγος
(Σχολή Εμποροπλοιάρχων) τον Γιάννη κι ο Θωμάς Κώτης (Πολυτεχνείο) τόν Στράτο.
Αποτέλεσμα: έπαιξαν γλαφυρά, ζωντανά και προ παντός φυσικά.
Πολύ μας βοήθησε, βέβαια, ο Φίλιππος και τα άλλα παιδιά των
Δραματικών Σχολών.
Ο Φίλιππος Βλάχος (Σχολή Βραχλιώτη) πού βρήκε πραγματικά
τραγικούς τόνους στην απόδοση του Στέλιου, φλέγεται για το καλό θέατρο.
- Υπήρξαν αδυναμίες, επισημαίνει. Του χρόνου όμως θα πάμε καλύτερα.
Η χαρά της επιτυχίας είναι μεταδοτική. Κανένας δεν θυμάται τους
κόπους. Ούτε κι ο μουσικός της παρέας, ο Άκης Καβαλλιεριάτος (Ωδείο Βιέννης),
που χρειάστηκε να γράψη δυό φορές τη μουσική, ώσπου να βρή αυτήν πού πραγματικά
επέβαλε το έργο.
Η συζήτηση για το ίδιο το έργο δείχνει ότι τα παιδιά,
εκτός από ενθουσιασμό, έχουν και ωριμότητα.
Στέκονται ιδιαίτερα στο πρόβλημα της μετανάστευσης που θίγει ο
Καμπανέλλης.
-Υπάρχουν στην Κέρκυρα χωριά μόνο με γέρους συνταξιούχους και
γυναίκες, μου εξηγεί ο Μάριος.
Οι άντρες λείπουν στα ξένα.
Και δυστυχώς πολλοί νέοι ένα σκέφτονται:
Να φύγουν. - Κι εσείς τι κάνετε;
- Εμείς αγαπάμε την Κέρκυρα, απαντά ο Νίκος Πανδής. Θέλουμε να
τη δούμε να προκόβη.
Είμαστε όχι υπέρ της φυγής, αλλά υπέρ της επιστροφής.
Εδώ θα ζήσουμε, εδώ θα δουλέψουμε.
Θα θέλαμε το νησί ν' αποκτήση πλούσια πνευματική ζωή, κι’
είμαστε πρόθυμοι να βοηθήσουμε σ’ αυτό.
Αποχαιρετιστήκαμε φίλοι.
Γυρίζοντας στην Αθήνα σκεπτόμουν ότι μια ερασιτεχνική παράσταση
μπορεί να είναι διπλή απόλαυση:
Πρώτον, γιατί είναι καλή και δεύτερον, γιατί μπορείς όχι απλώς
να το πής, αλλά να το διαλαλήσης.
περισσότερες λεπτομέρειες στο λίνκ
http://www.emian.gr/2014/07/kerkiraiko-theatro/
Καλό είναι όσοι θυμούνται να επέμβουν και να περιγράψουν τι
απέγινε όλο αυτό το τεράστιο δυναμικό .
Στους συντελεστές ανήκε και ο γνωστός κωμωδός Γιώργος
Μιχαλακόπουλος καθώς και η απούσα πλέον πανέμορφη κερκυραία μπίζνες γούμαν η
Ρίτα Τσιμούρη -Κασιώτη αργότερα...
Σχόλια