Το σημείωμα, που ακολουθεί, γραμμένο από τον Μάκη Μανέτα αναφέρεται στο ιστορικό πρωτοκύριακο του 1941....Τότε, που πραγματοποιήθηκε μία μαζική αντιφασιστική διαδήλωση εναντίον των Ιταλών καταχτητών του νησιού από την μαθητική νεολαία της Κέρκυρας... Αξίζει να διαβαστεί και για την ιστορική σημασία των αναφορών...
ΤΟ ΠΡΩΤΟΚΥΡΙΑΚΟ
ΚΑΙ ΜΙΑ ΧΡΟΝΙΚΗ
ΔΙΟΡΘΩΣΗ
…Κι
αδέρφια έχεις Κέρκυρα
Δεν
θα καταδεχτούνε
Την
όμορφή τους αδερφή
Οι
Φράγκοι να χαρούνε
Με το
τραγούδι του Δ. Στάμπογλη
στα χείλη ανηφόρισε
η μαθητική διαδήλωση
την Καποδιστρίου μετά
τη Λιτανεία του
πρωτοκύριακου στις 3
Νοέμβρη 1941. Είχε
προηγηθεί ο θάνατος
του Γυμνασιάρχη Φρειδερίκου
από Ιταλική στρατιωτική
μοτοσυκλέτα στην ανηφόρα
του ΝΑΟΚ τη
προηγούμενη. Και
εκτός των Ιταλών
διευθυντών επιβλήθηκε και
ο φασιστικός Ιταλικός
χαιρετισμός το salutate Romananente ίδιος
με τον ¨αρχαίο
Ελληνικό¨ της Χρυσής
Αυγής. Ειδικά το
πρώτο γεγονός θεωρήθηκε
δολοφονία και η
οργή έβραζε.
Μπροστά πήγαινε
το Θηλέων πίσω
το πραχτικό του
Δεύτερου κι ακολουθούσαν
οι άλλοι. Δυό
μαθητές οι Στέφανος
Μοντσενίγος και Σπύρος
Πανδής σκαρφάλωσαν,
κατέβασαν κι έσκισαν
την Ιταλική σημαία
από το κτίριο
της Καραμπινερίας, συνελήφθησαν αμέσως. Ο
γυμναστής Ν. Καστάνιας, που
προσπάθησε να τους
εμποδίσει εκτοπίστηκε την
επόμενη. Ενδιάμεσα, περνώντας
από το άγαλμα
του Καποδίστρια του
φόρεσαν μαύρο περιβραχιόνιο. Η
διαδήλωση τελείωσε στην
πλατεία Ν. Πολίτη στη
πόρτα Ρεμούντα με
τον Εθνικό Ύμνο, εκεί
έχει αναρτηθεί και η πλάκα
που μνημονεύει την
αυθόρμητη διαδήλωση σαν
τη πρώτη στην
υπόδουλη Ευρώπη. Ακολούθησαν άλλες
12 συλλήψεις, ορισμένοι εντοπίστηκαν
στους Οθωνούς κι
άλλοι αφέθηκαν ελεύθεροι.
Εδώ
υπάρχει μια ανακρίβεια
που χρήζει διόρθωσης. Η
διαδήλωση δεν ήταν
η πρώτη ούτε
στην Ελλάδα ούτε
στην Ευρώπη. Τον
Αύγουστο του ίδιου
χρόνου είχε προηγηθεί
η εξέγερση και
η σφαγή 5000
ανθρώπων από τους
γερμανούς στη Γιουγκοσλαβική πόλη Κραλίεβο.
Στις
28 Οκτώβρη στο
Μετσόβιο Πολυτεχνείο που
είχε ανοίξει από
τον Αύγουστο, με
αίτημα το συσσίτιο,
διοργανώνεται συνέλευση που εξελίσσεται σε
διαδήλωση στα Εξάρχεια
και την Γ' Σεπτεμβρίου
η διαδήλωση ξεπερνάει
το συνδικαλιστικό και
παίρνει πολιτικό χαρακτήρα
για την επέτειο
του Πολέμου. Η
διαδήλωση και οι
ενέργειες έγιναν από
την ΟΚΝΕ Πολυτεχνείου από λαμπρούς αγωνιστές όπως οι Νείλος
Μαστραντώνης, Σταύρος Κασιμάτης,
Νίκος Φιλίνης, Σταύρος Καρράς κ.α.
Την
επόμενη 29 Σεπτέμβρη
η οργάνωση Δράμας
του ΚΚΕ που
είχε αρχίσει να
εξοπλίζει Αντάρτικα τμήματα
από τον Ιούνιο, εξαπολύει επίθεση
και καταλαμβάνει τα
Δημόσια κτίρια στο
Δοξάτο και σε
22 άλλα χωριά. Εκτελέστηκαν 35
Βούλγαροι και 17
συνεργάτες. Η επίθεση ήταν πρωτοβουλία
της τοπικής ηγεσίας
και το επίσημο
ΚΚΕ μέχρι πρόσφατα (?)
τη χαρακτήριζε ως
προβοκάτσια. 2140
θύματα άφησε πίσω
της η πρώτη σπίθα στο
Δαξάτο που την
αποκήρυξαν εχθροί και
φίλοι. Ο ατρόμητος και
αδέκαστος γραμματέας Παντελής
Χαμαλίδης σφαγμένος από
τους Βούλγαρους πήρε
στον τάφο του
και τις γνωστές
ρετσινιές.
Εδώ
στο τόπο μας
ονόματα που μπόρεσα
να μαζέψω από
διάφορα σκόρπια κείμενα
και αφηγήσεις που
θυμάμαι ήταν:
Από
το θηλέων: η Βασιλική
Μοναστηριώτη, μετά σύζυγος του
γιατρού Γιάννη Μωραΐτη
γιου του Ερωτόκριτου
και μητέρα του
γνωστού πρώην αντιδήμαρχου Σπύρου.Η
Βασιλική εντάχθηκε στην
ΕΠΟΝ, ήταν θαραλέα και
δεν λογάριαζε κίνδυνο, μόνη
της έβαλε τα
στήθια της μπροστά όταν
οι Ζερβικοί αποβιβάστηκαν
στο νησί και
τους πλάκωσε στα
χαστούκια όταν της
έσκισαν το πουκάμισο, αυτοί πάνοπλοι
κι εκείνη με
τα χέρια μόνη
της.Επίσης
η πανέμορφη Επονίτισσα
Μαρία Πέτρου σύζυγος
Η. Τσατσόπουλου αργότερα.*
Επικεφαλής από
τα αγόρια του
Πραχτικού ο Ροδόσταμος
Κουρκουμέλης, ο Σπύρος Λάμπρου (Υποθυκοφύλακας Κέρκυρας), ο Γιάννης Παγκράτης (Ταγματάρχης του Υπουργείου
Εσωτερικών) Ο Νίκος Τσαγκαράκης (Υποστράτηγος), ο Θύμιος
Καλατζής (έμπορος στη Ιταλία), ο
Σπύρος Μπούρας (βιβλιοπώλης) κ.α.
Η
ελάχιστη χρονική διαφορά σε
σχέση με τα
προηγούμενα γεγονότα καθόλου
δε μειώνει σε
αξία και μέγεθος
το τόλμημα της
Κερκυραϊκής νεολαίας.
Ένα
από τα συμπεράσματα
που μπορούν να εξαχθούν ανεπιφύλακτα από
το δικό μας
Πρωτοκύριακο είναι το
εξής:
 |
| ΕΟΝίτες, που περιστοιχίζουν τον ...πρωθυπουργό του ΟΧΙ με τον γνωστό "αρχαιοΕλληνικό χαιρετισμό των φίλων της πατρίδος μας Ιταλών φασιστών και μελανοχιτώνων, όπως και οι δικοί μας... Φωτογραφία διδακτική, που μας θυμίζει άλλους σύγχρονους υπερπατριώτεες, που τιμούν τους φίλους του έθνους Μουσολίνι και Χίτλερ |
Τα παιδιά εκείνης
της Αστικής Τάξης
του τόπου είχαν δημοκρατική αγωγή
και παιδεία. Αυτό
το ζήσαμε εμείς
οι νεώτεροι και πριν και
κατά τη διάρκεια
της Χούντας. Εκείνη
η τάξη δεν
ήταν κομπραδόρικια, δεν
αποτελούνταν από απατεωνίσκους
που πλημύρισαν το
νησί μετά το ’80. Έδινε
εφόδια στα αγόρια
και τα κορίτσια
της με βάση
τη δημοκρατική παράδοση
που εξελίχτηκε στα Εφτάνησα
μετά
την Γαλλική επανάσταση
και τις κινήσεις
των Ριζοσπαστών. Η
τάξη αυτή που
καμία σχέση δεν
είχε με την
Φεουδαρχική Αριστοκρατία και τη νοοτροπία
της άρχισε να ξεφτίζει
τις τελευταίες δεκαετίες
και να αντικαθίσταται από
νέα τζάκια αντιδραστικής παλαιάς
κοπής.
*
Η Βασιλική σκοτώθηκε
σε αυτοκινητικό δυστύχημα
το 1994.
Η
Μαρί ζεί ακόμα
και δεν έχει
χάσει τη παλιά
της λάμψη.
Σχόλια