Συνεχίζει ο φίλτατος Δημήτρης Λεβέντης την εξαιρετικά
εμπεριστατωμένη ανασκόπησή του σε θεμελιώδη πολεοδομικά ζητήματα του οικιστικού
ιστού της πόλης της Κέρκυρας στην περιοχή Σολάρι… Εκεί που συνειδητές “αβλεψίες”
κάνουν τη καθημερινότητά μας κόλαση ενώ οι αρμόδιοι υπόσχονται …ασπιρίνες για τους
ατέλειωτους πονοκέφαλους της κυκλοφοριακής ασφυξίας. Παραθέτουμε…
Big Troubles in Little MalteziKa (μέρος 3ο)
Η ΦΡΕΝΑΠΑΤΗ
👉Συνεχίζω καθυστερημένα το αφιέρωμα για ένα από τα πλείστα όσα κοινωνικοπολεοδομικά
αδιέξοδα του νησιού. Εκείνο, που δημιουργήθηκε στη περιοχή των πρώην Μαλτέζικων
χωραφιών της σημερινής οικιστικής εμπορικής ενότητας Σολάρι η Κακαρούγκα
Ο δρόμος που διαπερνά τον
οικιστικό πυρήνα κατασκευάστηκε την ίδια περίοδο χρονικά (1969-72) με τον
εξωτερικό των οικισμών (τμήμα της "Εθνικής οδού" από την Σωτηριώτισσα
στον Τζάβρο και από την Δασιά στον Τζάβρο).
Παρά τις ενεργηθείσες
περατωμένες απαλλοτριώσεις ακόμα και την εποχή της στρατιωτικοφασιστικής
δικτατορίας λόγω "λαϊκών" αντιδράσεων. Μη σκεφθείτε τίποτε
πικετοφορίες η διαδηλώσεις έξω από το Διοικητήριο όπως ονομαζόταν τότε η
Νομαρχία… Πακέτα τηλεγραφημάτων διαμαρτυρίας στον στρατιωτικό διοικητή από τους
υπερεθνικόφρονες συνεταιρισμούς, αγροτικούς συλλόγους, κοινοτάρχες που χοροπήδαγαν
με τα ενυπόγραφα πανώ τους στα ποδάρια του Πατακού όταν αυτός ερχόταν στην
Κέρκυρα.
Θυμίζω, ότι το κομμάτι αυτό αποτελούσε τμήμα του νατοϊκού άξονα σύνδεσης
της βάσης Παλαιοκαστρίτσας με το νέο αεροδρόμιο και λιμάνι Λευκίμμης όπως φαίνεται
και στην εικόνα 1, όπου παραθέτω τον χάρτη της μελέτης της Basil με έντονο
μαύρο. Ο δρόμος τρυπούσε βουνά και αγγίζοντας τον Χαλικούνα πήγαινε κατά τα πεδινά
της Λευκίμμης για να στρίψει ανατολικά προς τον Άγιο Πέτρο.
Η κατασκευαστική εταιρεία
δημοσίων έργων Καλογιάννης- **Καξίρας μεταφέρει τα εργαλεία της από την Λιβύη
στο νησί και κάνει επιθέσεις διάνοιξης τα σαββατοκύριακα με δεκάδες χειριστές “κομμάντα”
αποκλειστικά ορεσίβιους από τις νοτιοδυτικές απολήξεις του Αίμου κατάλληλους για
δύσκολες αποστολές.
Μικρά και μεγάλα
συμφέροντα όμως ανυπομονούσαν για ζωτικό
δομήσιμο χώρο. Τα όργανα είχαν ξεκινήσει ήδη από τις αρχές των 70'ς όταν ο Καζαντζής
με την στήριξη του πανίσχυρου Γ.Γ του ΕΟΤ συνταγματάρχη Μπαλόπουλου τεμαχίζει την
τεράστια ιδιοκτησία του Κόρκυρα Γκόλφ. Στο μπροστινό κομμάτι 130 στρεμμάτων
πολεοδομείται εύκολα ο νέος οικισμός "ILIOPOLIS" που νομοθετείται με
ΦΕΚ. Περιλαμβάνει 38 οικίσκους σχεδιασμένους από το γραφείο του εκλεκτού του
καθεστώτος Γιώργου Μπόγδανου
Ένα project που δεν έμελλε ποτέ να προχωρήσει. Παρ' όλο που πέτυχε την έγκριση
οικοδομικής άδειας συναντά την άρνηση του Δήμου κι ο Μπούκης Καζαντζής χάνει την
ιδιοκτησία σε πλειστηριασμό κι αργότερα την μάχη με την ζωή. Στην συνέχεια, η
έκταση αγοράστηκε από τον εφοπλιστή Ρέστη με διαφορετικό project ανάπτυξης εμπορικών
χρήσεων, ενός "σπασμένου" δηλαδή Mall. Και πάλι, όμως, βούλιαξε στα μόνιμα
νερά της μπαζωμένης λιμνοθάλασσας των Ενετικών Αλυκών από εγγενείς δυσκολίες.
Σχεδόν ταυτόχρονα η κατασκευαστική ΕΔΟΚ ΕΤΕΡ στήνει τον Φλεβάρη
του '72 ένα διάταγμα για την οικοπεδοποίηση του κτήματος Μέρλιν με απόδοση: 123.000
τ.μ κατοικία (!!!), 118.000 τ.μ για ξενοδοχειακή χρήση (!!!) κι άλλα 25.000 τ.μ
για ζώνες αθλητισμού εκδηλώσεων πλάζ ελικοδρόμιο κι άλλα συναφή .
Ξεκινάνε οι εργασίες, πέφτουν τα πρώτα μπετά και το τώλ
προσωπικού αλλά η πανίσχυρη εταιρεία που δραστηριοποιείται στην Σαουδική Αραβία
κηρύσσει πτώχευση. Η ιδιοκτησία περνάει στα πασοκικά πουλαίν Αρφάνη- Χιόνη που
ξεκινάν εργασίες το 1988 αφού έχουν περάσει βάσει του ισχύοντος διατάγματος
9όροφο ουρανοξύστη στην παραλία (!!!). Δεν καταφέρνουν να συνεχίσουν μετά τον
θάνατο του Χρήστου Αρφάνη και ένα φέσι 70 δις από τους Αραβες έτσι η ιδιοκτησία
περνά στις τράπεζες όπου και παραμένει μέχρι τα σήμερα…
Τον Σεπτέμβρη του 79, με την δικαιολογία περιορισμού της
παρόδιας δόμησης με τα "παράθυρα" των παρεκλίσεων στις εκτός σχεδίου ιδιοκτησίες
περνάει το διάταγμα των ζωνών A-Β-Γ-Δ Αλυκών Γουβιών. Ετσι, εντάσσεται ολόκληρο
το βουνό του Κεφαλομάντουκου -από το Σολάρι ως την παραλία- με ευνοϊκούς όρους
αρτιότητας και δόμησης. Το σχέδιο φτάνει αισίως μέχρι τα ξενοδοχεία του
Κομμένου (παραθέτω την εικόνα υπ΄αριθμ. 2)! Με τον τρόπο αυτό, αβαντάρει μια
τεράστια έκταση αμφίπλευρα της "Εθνικής" οδού και δημιουργεί νησίδες δόμησης
σε ελαιώνες χαμένους οργανικά αλλά στοχευμένους ιδιοκτησιακά…
Η φρεναπάτη της υπόθεσης είναι
πως κι αυτό το "αμυντικό" διάταγμα εμπεριέχει παρεκκλίσεις για τα
μικρά παρόδια οικόπεδα...
Οι εργολαβίες ξεχύνονται και
αστικές κατοικίες αναπτύσσονται πυκνά στην περιοχή. Μία νεοδημιουργημένη μεσαία
τάξη με κάποια άνεση θέλει να μείνει έξω από την πόλη αλλά κοντά σ΄αυτήν… Οπως
έχει δει στο εξωτερικό, όπου αρχίζει δειλά - δειλά να ταξιδεύει… Ενα συγκρότημα
ανεξαρτήτων οικοδομών σε σχεδιασμό του Γραφείου Καρδάκη, που βαφτίστηκε "εμπορικό
κέντρο", γεμίζει την παραλία θόρυβο και τσίκνα για να χρεοκοπήσει μερικά
χρόνια μετά.
Στη γειτονιά νοτιοδυτικά του Σολάρι ο οικισμός Δάμπρα αναπτύσσεται
οργανωμένα με διώροφα μικρά κτίρια… Οι εργολάβοι αδελφοί Παμφίληδες είναι οι πρώτοι
με επιχείρηση έτοιμου μπετόν στην Κέρκυρα. Με το διάταγμα του Απρίλη του '76, οικοπεδοποιούν
μια έκταση στο ύψωμα του Φελίξ Λαμές και αποδίδουν ένα συγκρότημα εβδομήντα διαμερισμάτων
σε τέσσερες οικιστικούς πυρήνες.
Αυτό είναι το υπό διαμόρφωση αλλαλούμ της κατ' επίφαση
πολεοδομίας μέσα από "σπαστά" διατάγματα που άνοιγαν ή κλείνουν
"παράθυρα" ανάλογα με τις κομματικές επιχειρηματικές εξυπηρετήσεις. Τότε,
έρχεται να αντιμετωπίσει με κρατική εντολή από το ΥΧΟΠ, το 1983, η ομάδα του πολυτάλαντου
αρχιτέκτονα Σπύρου Κουρή – Λιόπουλου.
Εκείνα τα χρόνια μου δόθηκε η ευκαιρία να συμμετέχω στην ομάδα
του Ίνη Μεσαρέ που επεξεργάστηκε Γιάννενα και Ηγουμενίτσα. Ειδικά τα Γιάννενα έμελλε
να έχουν πολύ καλύτερη τύχη από αυτή της Κέρκυρας .
Είχα την τύχη να γνωρίσω τον Σπύρο σε μια συζήτηση εκδήλωση της
Καλλιτεχνικής Λέσχης με εισηγητή τον Βασίλη Ραφαηλίδη και συντονιστή τον φίλο γιατρό
Μίλτο Βασιλείου, λίγο μετά το Πάσχα του 1982 στην αίθουσα του "Φοίνικα".
Ο Βασίλης ξέφυγε από την ανάλυση συγκεκριμένης ταινίας και αναφέρθηκε στην
άποψη του Ταρκόφσκι, πώς το λογοτεχνικό έργο μπορεί κάποιος να το προσπελάσει
μόνο μέσα από σύμβολα-έννοιες. Όμως, ο κινηματογράφος, όπως και η μουσική,
επιτρέπει μια εντελώς άμεση, συγκινησιακή, συγκεκριμένη αντίληψη του έργου…
Τότε ο Σπύρος έκανε μια εκτεταμένη επέμβαση για την σημειολογία του
σινεμά και τον Ουμπέρτο Έκο, αμετάφραστο ακόμα στην Ελλάδα!
Εντυπωσιάστηκα μιας κι επιτέλους, ένας άνθρωπος της δουλειάς μας
ξετύλιγε άλλες γνώσεις πέρα από τις τετριμμένες επαγγελματικές! Με την γνωστική
του πολυσυλλεκτικότητα, έδειχνε πως θα μπορούσε να μοντάρει συνθέσεις υψηλής
ποιότητας όπως απέδειξε με την εν γένει πορεία του.
Διαμόρφωσε -με μια ικανότατη ομάδα συνεργατών- την πρόταση του
γενικού πολεοδομικού σχεδίου που του ανατέθηκε με την επιχείρηση Πολεοδομικής
ανασυγκρότησης του Αντώνη Τρίτση κι αναμετρήθηκε με τη μαύρη -πολυκομματική -
συντήρηση που φρενάρει το νησί αιώνες τώρα.
Όταν δεν σχεδιάζει διαστημικά
κελύφη κτιρίων, γράφει την λαχτισμένη κόρη της Λεφκίμμης σε τοπική
εμπλουτισμένη διάλεχτο… Οταν ολοκληρώνει το προσωπικό του λεξικό των
προσωκρατικών κατατρίβεται με την μαθηματική ανάλυση των φυλλωμάτων των δένδρων!
(συνεχίζεται)
ΣΣ*
Η επικεφαλίδα των σημειωμάτων μου είναι παράφραση του οριζινάλ
τίτλου του φίλμ του Κάρπεντερ " Big trouble in little
China" με Κέρτ Ράσελ και Κίμ Καρτάλ που προβλήθηκε στην Ελλάδα σαν "Χαμός
στην Τσάϊνα Τάουν"
ΣΣ** Πρόκειται για τον γνωστό βουλευτή της νουδούς Λεφτέρη
Καλογιάννη η Καλπογιάννη όπως αποκαλέστηκε μετα τα ευτράπελα της εκλογής
Σαρτζετάκη
Σ.Σ*** Η Φρεναπάτη που
εξαπατά το μυαλό ή τις αισθήσεις, από τον τίτλο του αριστουργήματος του μεγάλου
Κορνήλιου (L'illusion Comique).
Σχόλια