Το κείμενο του φίλτατου Δημήτρη Λεβέντη, που παραθέρουμε είναι μία λογοτεχνική - σχεδόν ποιητική- προσέγγιση μιας καταραμένης αρρώστιας, του Alzheimer, που οδηγεί σε σταδιακή απανθρωποποίηση του πάσχοντα. Αυτή την πορεία, όπως απεικονίζεται από το απεικονιστικό έργο του Αμερικανού ζωγράφου William Charles Utermohlen είναι μία μαρτυρία της νευοροεκφυλιστικής διαδρομής, που χαρακτηρίζει την νόσο... Το κείμενο αξίζει κάθε προσοχής...
Η αρρώστια σβήνει τις μνήμες, αλλά η τέχνη -σύμφυτη με τον ανθρώπινο οργανισμό- αντιστέκεται υπενθυμίζοντας μας ότι ακόμα και εν μέσω απώλειας και κατακρήμνησης της σκέψης.
Η ανθρώπινη φύση μπορεί να εκφραστεί με σαφήνεια που ξεπερνά τις λέξεις μέσω των γραμμών των χρωμάτων, των σκιών, των παραστατικών και προοπτικών εφαρμογών.
Ο William Charles Utermohlen, ( 5 Δεκεμβρίου 1933 Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια - 21 Μαρτίου 2007 Λονδίνο), ήταν Αμερικανός ζωγράφος που ειδικευόταν στην εικονιστική τέχνη. Ενώ είχε περιορισμένη επιτυχία για το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του, η τελευταία του σειρά αυτοπροσωπογραφιών, που ξεκίνησε μετά τη διάγνωση της νόσου Αλτσχάιμερ το 1995, γνώρισε μοναδική αναγνώριση στις αρχές τούτου τού αιώνα.
Αυτά τα μεταγενέστερα έργα αναφέρονται ως εργαλεία μέ σημαντική συμβολή στη μελέτη και την κατανόηση των προοδευτικών επιπτώσεων των νευροεκφυλιστικών ασθενειών -ιδιαίτερα της νόσου Αλτσχάιμερ- και χρησιμοποιούνται συχνά για να την αναπαραστήσουν.
Μέσα από τις αυτοπροσωπογραφίες του παρατηρείται μια προοδευτική παραμόρφωση του προσώπου, μια οπτική μεταμόρφωση της γνωστικής φθοράς που εξελίσσεται ανελέητα.
Αρχικά, τα χαρακτηριστικά είναι ακόμα αναγνωρίσιμα:
Μάτια, μύτη, στόμα, ανθρώπινες αναλογίες. Σιγά σιγά, το πρόσωπο αρχίζει να ξεθωριάζει. Το περίγραμμα θολώνει, τα χρώματα γίνονται κρύα, το βλέμμα ξεθωριάζει.
Αυτό που κάποτε ήταν τεχνική άσκηση γίνεται ένας σπασμένος καθρέφτης: ένα μυαλό που προσπαθεί να θυμηθεί τον εαυτό του χωρίς να τα καταφέρνει.
Εξασθενίζει πια επικοινωνία μεταξύ εγκεφάλου και εικόνας. Αυτό που έβλεπε στον καθρέφτη και αυτό που κατάφερε να αναπαράγει ο εγκέφαλός του εξελίσσονται σε δύο διαφορετικές πραγματικότητες.
Οι αυτοπροσωπογραφίες του William Utermohlen δεν είναι απλώς ένα σύνολο τεχνικής ζωγραφικής. Είναι ένα οπτικό χρονικό της λήθης, μια μορφή επικοινωνίας μεταξύ τέχνης και επιστήμης μέσα από την αρρώστια. Κάθε χτύπημα είναι μια προσπάθεια να διατηρηθεί κάτι που σβήνει, ένας αγώνας για να συνεχίσει να υπάρχει στον καμβά όταν η μνήμη δεν ανταποκρίνεται πια.
ΥΓ : Άσ με συγχωρήσουν οι μπεργκμανόφιλοι αλλά δανείστηκα τον ελληνικό τίτλο του Σουηδικού αριστουργήματος επειδή στο φίλμ με την παραπλήσια υπόθεση η Χάριετ Άντερσον- Κάριν παίρνει εξιτήριο από το ψυχιατρικό νοσοκομείο. Ο πατέρας της, ο αδελφός της και ο σύζυγός της, γιατρός, είναι μαζί της κατά τη διάρκεια μιας παραμονής σε ένα απομακρυσμένο νησί(Φέρο)
Αλλά η σχιζοφρένεια την κατατρώει η ασθένειά της είναι ανίατη.
Η ζωή της διαταράσσεται συνεχώς από κρίσεις Delirium tremens.
Οι περίοδοι ύφεσης μειώνονται και όσοι την περιβάλλουν αισθάνονται ανίσχυροι να ανακουφίσουν τα βάσανά της.
O πρώτυπος τίτλος στα σουηδικά -Såsom i en spegel - σημαίνει: "Διά μέσου του σκοτεινού καθρέφτη "
Σχόλια