Το πήραμε σκοινί - κορδόνι αυτό το Σαββατοκύρικακο... Και πάλι άρθρο μνήμης… Ιστορικής, πολιτικής και καλλιτεχνικής με έντονο ρομαντικό χρώμα από τον φίλτατο Δημήτρη Λεβέντη… Γράψιμο και αισθήματα, που μαρτυρούν ακατάβλητη νεανικότητα, αν και έχει συμπληρώσει τα… 25 του… Στο τέλος, θα πάρετε μία γεύση τί σημαίνει cinefil!
μνήμες από τον μακρινό Απρίλη του '74
Ήταν μέρα ηλιόλουστη εκείνη η 25η
Απρίλη κι εγώ δευτεροετής φοιτητής, όταν στο ράδιο του αυτοκινήτου του Τομά ακούσαμε
πώς έγινε στρατιωτικό πραξικόπημα στην Πορτογαλία… Το ρεπορτάζ ανέφερε, πώς οι
φαντάροι ήταν φιλικοί με τον κόσμο και πως ο φασίστας δικτάτορας Ερνέστο
Καετάνο είχε συλληφθεί.
Το ραδιοφωνικο δίκτυο μετέδιδε από τα
μεσάνυχτα το ποπ ερωτικό τραγουδάκι: e depois do adeus (και μετά το αντίο), με το οποίο το ίδιο
βράδυ η Πορτογαλία συμμετείχε στο διαγωνισμό της Eurovision. καθώς και ένα δεύτερο,
που έδινε το κύριο σύνθημα: επρόκειτο για το λογοκριμένο αλλά όχι απαγορευμένο Grândola
vila morena (Γκράντολα μελαμψή πόλη) γραμμένο για τον εργατικό και μουσικό συνεταιρισμό
αυτής της πόλης της περιφέρειας του Σετουμπάλ.
Τα ευχάριστα νέα πυκνώνουν και
μαθαίνουμε ότι στην Λισσαβώνα ο κόσμος που έχει κατακλύσει τους δρόμους
στολίζει με γαρύφαλλα τις κάνες των όπλων. Οτι υπήρξε αντίσταση μονάχα στα
κεντρικά γραφεία της Αστυνομίας με 4 νεκρούς και μέχρι το βράδυ εγκαθίσταται κυβέρνηση
στρατιωτικής χούντας που ξεκινά την δημοκρατικοποίηση του καθεστώτος την απόδοση
ανεξαρτησίας στις αποικίες και την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη.
Παρ΄όλο που έχουν περάσει τόσες δεκαετίες, όλα
έχουν μείνει καθαρά στην ισχυρή αποθήκη της νιότης, μιας και όπως το λέει ο Φερρέ
στο "Vinght ans"
…οταν έχεις στις βαλίτσες σου
είκοσι χρόνια
Ποτέ δεν είναι όλα ποτέ, δεν είναι το
τίποτα
Αυτό το τίποτα που κάνει την ζωή να
ηχεί
Όπως το ξυπνητήρι στην άκρη του
κρεβατιού
https://www.youtube.com/watch?v=SFLYnVLZOfM
-Πριν από το έμπα κείνης της χρονιάς άρχισαν
τα καλά σημάδια (για τους άλλους). Λίγο πρίν τα Χριστούγεννα το κομμάντο Τixtie
της ETA δίνει στον πρωθυπουργό της Ισπανίας Ναύαρχο Καρέρο Μπλάνκο το τίτλο του
πρώτου Ισπανού αστροναύτη αφού οι εκρηκτικές ύλες που είχαν τοποθετηθεί σε
τούνελ κάτω από το αυτοκίνητό του τον ξαπόστειλαν πάνω από το ύψος έξι ορόφων του
παρακείμενου κτιρίου που αφού διέτρεξε όλο του το πλάτος προσγειώθηκε στον
ακάλυπτο ενός διόροφου κτιρίου εφαπτόμενου του πρώτου.
-Τον Φλεβάρη ένα μικρό νησάκι στην Καραϊβική, με
την μισή περίπου έκταση της Κέρκυρας και τον ίδιο πληθυσμό, η Κονσεψιόν του
Κολόμβου, η Γκρενάδα των Άγγλων καταχτητών αποκτά την ανεξαρτησία της και αποκτά
προκαστρική δημοκρατική κυβέρνηση.
-Στις 2 του Απρίλη ο πρόεδρος της
Γαλλίας Πομπιντού μας αφήνει χρόνους πληγμένος από την ασθένεια του
Βάλντενστρομ σπάνια μορφή καρκίνου του αίματος που αποκρυβόταν επιμελώς από το
Ελυζέ. Στην τελευταία δημόσια εμφάνιση, στις αρχές του Μάρτη, γυρνώντας από την
ΕΣΣΔ ήταν πρησμένος από τα κορτικοειδή και σερνόταν καταβεβλημένος με το
παντοτινό του τσιγάρο κρεμασμένο στα χείλη.
-Δίνεται η ευκαιρία τότε στο Κοινό
Πρόγραμμα της αριστεράς με υποψήφιο τον Μιτεράν να παρουσιασθεί ως φαβορί για
τις επικείμενες προεδρικές εκλογές με μια ισχυρότατη δυναμική από την
συσπείρωση κομμουνιστών (21,3 % *) Σοσιαλιστών (18.9 %) Ριζοσπαστών της
αριστεράς (2,8 %) και του Ενοποιημένου σοσιαλιστικού κόμματος (2%)
Θυμάμαι με συγκίνηση την τεράστια συγκέντρωση
στο Παλαί ντέ Σπόρ στην Πόρτα των Βερσαλλιών που είχαμε πάει με τον Γιώργο και
την Νίκη ** που κατέβηκαν από τις Βρυξέλλες… Σειόταν ο απέραντος χώρος με το
σύνθημα:
-Μιtterand president pour le programme commun !!!.
Το κοινό πρόγραμμα χάνει με βραχεία κεφαλή
από τον Ζισκάρ με 0.8% διαφορά και ανακουφίζονται ακόμα και οι Σοβιετικοί που
είχαν στείλει τον πρεσβευτή τους τρείς μέρες μετά τον πρώτο γύρο στον Ντ'
Εσταίν. Ενέργεια που προκάλεσε πάταγο και σύγχυση. Για πρώτη φορά ακούγεται το
κίνημα των οικολόγων με τον Ρενέ Ντωμιέ και ένας μονόφθαλμος μιλιταριστής αξιωματικός
των αλεξιπτωτιστών βασανιστής της Αλγερίας και της Ινδοκίνας ο Ζάν Μαρί λε Πέν
που τότε φαινόταν τουλάχιστον αστείος
-Στην Αγγλία η μεγάλη απεργία των ανθρακωρύχων
υποχρεώνει τον Χήθ σε έκτακτες εκλογές που τις χάνει από τους Εργατικούς.
-Στην Πορτογαλία μέσα του Μάρτη
επιχειρείται ανταρσία στο 15ο Σύνταγμα πεζικού που καταστέλλεται και οι
Στρατηγοί Σπινόλα και Γκόμεζ ξυλώνονται (τα ονόματά τους θα ξανακουστούν πολύ
τα ερχόμενα χρόνια).
-Εν τω μεταξύ μετά τον πόλεμο του Γιόμ
Κιπούρ οι Άραβες συσπειρώνονται γύρω από τον ΟΠΕΚ και πιέζουν τα δυτικά πετρελαϊκά
μονοπώλια.
-Το κίνημα στην Ελλάδα μετά από το
πολυτεχνείο και την χούντα Ιωαννίδη βρίσκεται σε άγριο διωγμό. Το χτύπημα του
Φλεβάρη σακατεύει τις οργανώσεις μας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, οι συντρόφισσες
και οι σύντροφοι ποδοπατιούνται στην Ασφάλεια της Μεσογείων μεταξύ των οποίων και
το μικρό μου αδελφάκι.
Σωστά το Κόμμα εκτιμάει ότι με όλη
αυτή τη βία τη καταπίεση τον τρόμο, Αμερικάνοι και ντόπιοι υποταχτικοί προετοιμάζουν
το κλίμα για να πέσει η δικτατορία στα μαλακά με την παραδοχή
-Καλύτερα ο Καραμανλής παρά η χούντα του
Ιωαννίδη !!!
Σε κανενός το μυαλό δεν περνούσε ότι το
χτύπημα για την κατάρρευση θα ήταν πολύ δυνατότερο με την προδοσία της Κύπρου! Με
απώλειες σε αίμα και εδάφη δυσθεώρητες κι αντάλλαγμα μερικά ψίχουλα δημοκρατίας…
Είχαμε κείνες τις μέρες για παρηγοριά
τις αποφάσεις του 9ου συνέδριου του κόμματος που φαινόταν να συνέρχεται από την
δεξιά κατρακύλα του ειρηνικού περάσματος και μας έδιναν επιχειρήματα και χώρο
στις ζυμώσεις…Δύναμη κι ελπίδα πώς θα ζήσουμε για ν' αναμετρηθούμε με τους
απέναντι όνειρα που πολύ σύντομα πήραν αναβολή για αρκετές δεκαετίες ακόμα
... Γιατρικό και το σινεμά, μιας και
κάθε βδομάδα 2-3 ταινιάρες που μένουν ακόμα κλασσικές *** περνούσαν στις όμορφες
μικρές γαλλικές αίθουσες με τις φαρδιές αναπαυτικές πολυθρόνες όπου ορισμένες
είχαν ενσωματωμένα τασάκια κι εκεί επιτρεπόταν το κάπνισμα με το κατάλληλο
σύστημα εξαερισμού
…Αμέσως μετά έρχεται καπάκι το
Παγκόσμιο Κύπελλο στην Ο.Δ της Γερμανίας με τους ιπτάμενους Ολλανδούς και την απίθανη
Πολωνία του Γκόρσκι όπου οι Γερμανοί τους νικούν όπως έχει περιγράψει πολύ
σωστά ο Γκάρυ Λίνεκερ αλλά χάνουν στους ομίλους από την Λαϊκή Δημοκρατία της
Γερμανίας με 1-0 και χοροπήδησε ο κάθε πικραμένος…
Εκείνη την επανάσταση των Γαρυφάλλων υπήρξε
η σοβαρότερη απειλή ανατροπής στην Ευρώπη κείνα τα χρόνια ακριβώς γιατί είχε
όπλα στα χέρια της και όχι χαρτούρα και κουβέντες του αγέρα. Όμως, την αχρήστευσε
αριστοτεχνικά και μεθοδικά η σοσιαλδημοκρατία του Σοάρες, με την καθοδήγηση του
Μπράντ Για όλα αυτά θυμίζω ένα τραγούδι που παρουσίασε ο Μουστακί το 75 που
αναφέρεται και στην δική μας πληγή της 21ης Απριλίου στον τέταρτο στίχο της
πρώτης στροφής.
Στο ρεφραίν δίνει κουράγιο σέ όλους κείνους
που απαγοητεύτηκαν, που νιώθουν ηττημένοι, δεν βλέπουν φως πουθενά και είναι οι
περισσότεροι τότε και τώρα κι αύριο...
FADO TROPICAL
Ω !! συνένοχη μούσα μου
μικρή αδελφούλα της εξορίας
Εχεις τις ουλές
Μιας 21ης Απρίλη.
Αλλά μην γίνεσαι αυστηρή
Για κείνους που σε στεναχώρησαν
που δεν μπόρεσαν να κάνουν τίποτε πιά
Ή ποτέ τους να μην ήξεραν .
Ρεφραίν
Για κείνους που δεν πιστεύουν πιά
πως θα δουν να πραγματοποιείται το
ιδανικό τους
Πες τους πώς ένα κόκκινο γαρύφαλλο
άνθισε στην Πορτογαλία .
Σταυρώνουν την Ισπανία
Βασανίζουν στη Χιλή
ο πόλεμος στο Βιετνάμ
συνεχίζεται μες την λησμονιά.
Στις τέσσερεις γωνιές του κόσμου
Αδέλφια εχθροί
Εξηγούνται (Ξεκαθαρίζουν) με τις
βόμβες
με την οργή και τον πάταγο
Ρεφραίν
Γιά ΄όλους τους συντρόφους
τους κυνηγημένους στις πόλεις
κλεισμένους στα στάδια
εκτοπισμένους στα νησιά
Ω! συνένοχη μούσα μου
Δέν βλέπεις τίποτα νάρχεται
Βλέπω σαν μια φλόγα
που φωτίζει το μέλλον .
Ρεφραίν
Άνοιξε μια μποτίλια
Πάρε το ακορντεόν σου
από το στόμα σου στο αυτί
άς πετάξει το τραγούδι σου
Γιατί επιτέλους o ήλιος
ξαναζεσταίνει τα πέταλα
χίλιων κόκκινων λουλουδιών
τούτο τον Απρίλη στην Πορτογαλλία.
Κι αυτό το νέο λουλούδι
που ανθίζει στην Πορτογαλλία
Είναι ίσως το τέλος
της αποικιακής αυτοκρατορίας (δίς ) .
Σ.Σ*
Είναι τα ποσοστά από τις πρόσφατες -τότε βουλευτικές
- ένα χρόνο πριν ( Μάρτης 73 )
Σ.Σ ** Πρόκειται για τον αδελφικό μου φίλο και
σύντροφο Γιώργο Ρούσση και την Νίκη Κόκκινου μητέρα του συμπολίτη μας Τηλέμαχου
Σ.Σ*** Αναφέρω ενδεικτικά κάποια από αυτά τα
φίλμ και τον συνωστισμό σκηνοθετών κείνης της χρονιάς
Μπονιουέλ: Το φάντασμα της
ελευθερίας.
Πέκινπα: Φέρτε μου το κεφάλι του Αλφρέντο
Γκαρσία.
Ζακ Τατί: Parade.
Ριβέτ: Η Σελίν και η Ζυλί πάνε με
το καράβι.
Κασαβέτης: Μια γυναίκα υπό επιρροή.
Αλαίν Ρενέ: Σταβίνσκι.
Μπέργκμαν: Σκηνές συζυγικού βίου.
Πολάνσκι: Τσάινα Τάουν.
Ταβερνιέ: Το ρολόι του Σαιν Πωλ.
Σωτέ: Ο Βενσάν, ο Φρανσουά και οι
άλλοι.
Κοπόλα: Νονός νο2.
Πινοτώ: Το χαστούκι.
Καβάνι: ο θυρωρός της Νύχτας.
Γκίλερμεν: ο Πύργος της Κολάσεως.
Μπερτράν Μπλιέ: Les Valseuses.
Λουί Μαλ: Λακόμπ Λυσιέν.
Μπρούκς: Φρανκεστάϊν Τζούνιορ.
Ντέ Πάλμα: Το φάντασμα του
παραδείσου.
Χόπερ: Ο δολοφόνος με το πριόνι.
Βέντερς: Η Αλίκη στις Πόλεις.
Κιαροστάμι: ο περαστικός.
Χέρτζοκ: Το αίνιγμα του Κάσπαρ
Χάουζερ.
Βισκόντι: Βία και πάθος.
Μπρεσσόν: Λανσελό ντυ Λάκ.
Μπόροβζικ: Ανήθικοι Μύθοι.
Σκορτσέζε: Η Αλίκη δε είναι πια εδώ.
Τσιμίνο: Thunderbolt and Lightfoot.
Κλέντον: ο μεγάλος Γκάτσμπυ.
Παζολίνι: 1001 νύχτες.
Ντεραί: Μπορσαλίνο και Σϊα.
Φόσσεϊ: Λέννυ.
Μπούρμαν: Ζαρντόζ.
Μπρουσέτι: Ψωμί και σοκολάτα.
Πόλακ: Γιαγκούζα.
Γουάϊλντερ: η πρώτη σελίδα.
Πάκουλα: Εξαιτίας ενός φόνου.
Τέλος η κορυφαία ταινία κινουμένων
σχεδίων "Φλίπερ Σίτυ " με τους σχεδιαστές του Φρίτζ του Γάτου σε
σκηνοθεσία Ράλφ Μπάσκι
https://www.youtube.com/watch?v=O8ovvUZQ1IQ...
Σχόλια