Στην παράθεση
κειμένων προηγείται μία εκτεταμένη τοποθέτηση του Παναγιώτη Σαββίδη αναρτημένη
στο διαδίκτυο στις 10.10.2021.
Ακολουθεί η
τοποθέτηση του Στέφανου και στο τέλος μία σύντομη κριτική από την ΦΑΙΑΚΙΑ των
θέσεων, που προηγήθηκαν…
Μίλτο, σε σχέση με τις αποφάσεις αυτές του ΥΠΕΝ υπάρχει και ο
αντίλογος από άλλους οικολόγους και διάφορους φορείς.
Σου στέλνω κάποιες σκέψεις που υπάρχουν στο διαδίκτυο .
« Railbiking στην Ελλάδα:
Ποδηλατώντας στις παλιές ράγες της Κακιάς Σκάλας
O σιδηροδρομικός ποδηλατοτουρισμός
«ήρθε» στην Ελλάδα, από την Railbiking Greece
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ 10 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2021
Ποδηλατώντας στις παλιές ράγες της
Κακιάς Σκάλας
Τι θα
λέγατε για ποδηλασία επάνω σε παλιές ράγες του τρένου, απολαμβάνοντας τη
διαδρομή, τη μοναδική θέα στον Αργοσαρωνικό και ιστορίες με τον μυθικό Σκίρωνα
και τα γερμανικά πολυβολεία του Β΄ Π.Π. στην φημισμένη Κακιά Σκάλα κοντά στα
Μέγαρα;
Αν η σκέψη
σάς εξιτάρει, ακολουθήστε τις δράσεις του Γραφείου εναλλακτικού τουρισμού
Railbiking in Greece, που πρώτο κάνει πράξη στην Ελλάδα το railbiking tour.
Ποδηλασία με ειδικά διαμορφωμένες ποδηλατοδρεζίνες, επάνω στην παλιά μετρική
γραμμή του ΟΣΕ για Πελοπόννησο, σε μια περιοχή με μοναδική ομορφιά και έντονη
ιστορία, από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας.
Το
railbiking/τραινοποδήλατο αποτελεί συνδυασμό ποδηλάτου και σιδηρόδρομου με
φανατικούς φίλους σε όλο τον κόσμο. Συνδυάζει την άθληση, την αναψυχή και την
γνώση και παράλληλα πετυχαίνει τη διάσωση και αξιοποίηση εγκαταλειμμένων
σιδηροδρομικών δίκτυών, σε τόπους με φυσική ομορφιά και σημαντικά αξιοθέατα
όπου η πρόσβαση -συνήθως- με το αυτοκίνητο είναι αδύνατη.
Στα τέλη
του 19ου αιώνα, στο πέρασμα της Κακιάς Σκάλας κατασκευάστηκε με πολύ κόπο και
ιδρώτα η μετρική γραμμή που ένωσε την Αθήνα και την Αττική, με την Πάτρα και
στη συνέχεια με όλη την Πελοπόννησο. Η γραμμή ήταν σε λειτουργία έως τα τέλη
της δεκαετίας του 1990, οπότε και κατασκευάστηκε η νέα υπερσύγχρονη γραμμή
βορειότερα της σημερινής. Αποτέλεσμα να εγκαταλειφθεί το δίκτυο και σε πολλά
σημεία του να έχει λεηλατηθεί από επιτήδειους.
Ωστόσο τα
τελευταία χρόνια η εταιρεία Railbiking in Greece, που αποτελείται από νέους
ανθρώπους που αγαπούν το ποδήλατο, τον σιδηρόδρομο και το παλιό μετρικό δίκτυο
στην περιοχή της Κακιάς Σκάλας, κάνει πράξη τον σιδηροδρομικό ποδηλατοτουρισμό,
σε όλα τα στάδια. Από την κατασκευή των δρεζινοποδηλάτων, έως το τουριστικό
marketing και τις τουριστικές δράσεις.
Έδρα της
Railbiking in Greece είναι τα Μέγαρα. Οι άνθρωποι της εταιρείας -κατόπιν
συνεννόησης- θα σας περιμένουν στον παλιό Σιδηροδρομικό Σταθμό των Μεγάρων, ένα
κτήριο ιδιαίτερης ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας που χρονολογείται από το
1885 οπότε και ξεκίνησε η λειτουργία της γραμμής Σκαραμαγκάς – Κόρινθος, που
στη συνέχεια επεκτάθηκε στα δύο άκρα προς Πειραιά και Πάτρα. Ο σταθμός, που
σήμερα χρησιμοποιείται για πολιτιστικούς σκοπούς, βρίσκεται στο κέντρο σχεδόν
των Μεγάρων και η πρόσβαση σ΄ αυτόν είναι εύκολη, μέσω Ολυμπίας Οδού.
Αρχικά θα
ενημερωθείτε για τη διαδρομή, και τα όσα θα δείτε, αλλά και για τη συμβολή του
σιδηρόδρομου στη βιομηχανική ιστορία της περιοχής. Στη συνέχεια θα καθίσετε
αναπαυτικά στις θέσεις σας, για ν’ ακολουθήσει μια σύντομη επίδειξη χειρισμού
του δρεζινοποδηλάτου -που είναι σταθεροποιημένο με τέσσερις ρόδες στις ράγες-
και για το οποίο δεν απαιτείται ισορροπία, όπως στα κλασικά ποδήλατα. Η
λειτουργία του είναι απολύτως ασφαλής, ωστόσο για κάθε ενδεχόμενο υπάρχει
μηχανισμός άμεσης ακινητοποίησης. Όσο για την ταχύτητα που αναπτύσσει, είναι
ίδια με τα συμβατικά ποδήλατα.
Θα
ξεκινήσετε την πορεία σας, υπό την επίβλεψη ανθρώπου της εταιρείας ποδηλατώντας
νοτιοδυτικά και διασχίζοντας αρχικά τη σιδηροδρομική γέφυρα, επάνω από την
υπερσύγχρονη «Ολυμπία Οδό», για να κινηθείτε στη συνέχεια σχεδόν παράλληλα με
την παλιά Εθνική Οδό Αθηνών – Κορίνθου.
Μοναδική
θέα – Μοναδική εμπειρία
Η διαδρομή
στην απόκρημνη παράκτια περιοχή της Κακιάς Σκάλας θα σας εντυπωσιάσει. Δεν
είναι μόνο το απέραντο γαλάζιο του Αργοσαρωνικού με τη θέα να φτάνει έως τη
Σαλαμίνα απέναντι, είναι και οι απότομοι βράχοι που ορθώνονται πάνω από τα
κεφάλια σας, θαρρώντας πως από κάποια τρύπα τους θα βγει ξαφνικά ο μυθικός
Σκίρωνας γνέφοντας.
Σύμφωνα με
τη μυθολογία ο μεγαλόσωμος Σκίρωνας, έμενε στην Κακιά Σκάλα και συνήθιζε να
κρατά τσεκούρι. Όταν περνούσε κάποιος ξένος, ο Σκίρωνας τον έβαζε να του πλύνει
τα πόδια και όταν αυτός έσκυβε τον κλοτσούσε και έπεφτε από τα βράχια, ενώ στην
ακτή ήταν μια τεράστια θαλάσσια χελώνα που περίμενε το θύμα για να το
κατασπαράξει. Τέτοια ήταν η φήμη της τοποθεσίας, που οι αρχαίοι αποκαλούσαν
«Σκιρωνίδες πέτρες» από το όνομά του. Ο Θησέας ήταν αυτός κατάφερε και έριξε
τον Σκίρωνα στον γκρεμό και απάλλαξε τους ταξιδιώτες από την παρουσία του.
Επιστρέφουμε
στην Κακιά Σκάλα του σήμερα, ακολουθώντας την παλιά μετρική γραμμή προς
Πελοπόννησο. Στη διαδρομή δεν εντυπωσιάζει μόνο η επιβλητική θέα, ειδικά την
ώρα του δειλινού, είναι και όλα όσα θα έχετε την ευκαιρία να δείτε
ποδηλατώντας. Τους μισοερειπωμένους σταθμούς και τα «φυλάκια» του πάλαι ποτέ
ΣΠΑΠ (Σιδηρόδρομοι Πειραιώς – Αθηνών – Πελοποννήσου), το εγκαταλειμμένο
εργοστάσιο ασβέστης -με την εντυπωσιακή ασβεστοκάμινο- στη θέση Στίκα, τη
μονάδα με τις ιχθυοκαλλιέργειες, αλλά και τα πολλά πέτρινα πολυβολεία του Β΄
Π.Π. που κατασκεύασαν οι γερμανικές κατοχικές δυνάμεις για την προστασία της
σιδηροδρομικής γραμμής, αλλά και για να ελέγχουν το στενό στρατηγικό πέρασμα
ανάμεσα στην Πελοπόννησο και την Αττική. Σε κάποια σημεία θα κινείστε παράλληλα
με τη νέα υπερσύγχρονη γραμμή, θα δείτε σίγουρα κάποιον συρμό του Προαστιακού
να σας προσπερνάει και να σας «χαιρετάει» σφυρίζοντας, ενώ ψηλότερα διέρχεται ο
νέος αυτοκινητόδρομος της Ολυμπίας Οδού, με τις μεγάλες σήραγγες και τον έντονο
φωτισμό τα βράδια. Κυριολεκτικά στο σημείο αυτό, «διασταυρώνονται» το παλιό
οδικό και σιδηροδρομικό δίκτυο, με το σύγχρονο. Το χθες, με το σήμερα και το
αύριο.
Το μήκος
τη διαδρομής που θ’ ακολουθήσετε αγγίζει τα 7,5 χλμ., 15 χλμ συνολικά με την
επιστροφή στα Μέγαρα, και είναι ιδιαίτερα βατή, χωρίς ανηφόρες και δυσκολίες
στο πεντάλ. Στις στάσεις που πραγματοποιούνται σε συγκεκριμένα σημεία, με
παγκάκια και θέα, οι άνθρωπο της Railbiking in Greece θ’ απαντήσουν σε κάθε
απορία σας. Η δράση διαρκεί 2 με 2,5 ώρες και οι τιμές ξεκινούν από 20 ευρώ,
ενώ για οικογένειες με παιδιά υπάρχουν ανάλογα πακέτα.
Το όραμα της Railbiking in Greece
Ο
σιδηροδρομικός ποδηλατοτουρισμός είναι ανεπτυγμένος εδώ και δεκαετίες στο
εξωτερικό, όπου ολόκληρα ανενεργά σιδηροδρομικά δίκτυα έχουν μετατραπεί σε
railbiking «πάρκα», με οργανωμένες ενοικιάσεις ποδηλατοδρεζινών και διαδρομές
σε γραφικές τοποθεσίες. Στις χώρες που συγκαταλέγονται στην ανάπτυξη αυτού του
είδους τουρισμού είναι η Γερμανία, το Βέλγιο, η Νέα Ζηλανδία, τα Νησιά Φίτζι
και κάποιες πολιτείες των ΗΠΑ
Στην
Ελλάδα πρώτη η Railbiking in Greece, όχι μόνο εφάρμοσε αυτού του είδους τη
δραστηριότητα, αλλά κατασκεύασε σύμφωνα με τις ελληνικές συνθήκες οχήματα, που
κινούνται γρήγορα και με ασφάλεια στο παλαιό μετρικό δίκτυο του ΣΠΑΠ. Πρόκειται
για δρεζίνες χαμηλής θέσης, που έχουν το πλεονέκτημα να είναι ελαφριές, να
μεταφέρονται και να συναρμολογούνται εύκολα.
Όλα
ξεκίνησαν από την αγάπη ενός νεαρού νοσηλευτή, του Αρτέμιου Φιλάτοβ, για το
ποδήλατο αλλά και για το σιδηρόδρομο, ως κομμάτι της βιομηχανικής ιστορίας της
χώρας. Όπως λέει, το railbiking, αφορά μια ολοκληρωμένη πρόταση εναλλακτικού
τουρισμού, αξιοποιώντας, αναδεικνύοντας και διασώζοντας τα εγκαταλειμμένα
σιδηροδρομικά δίκτυα, που συνήθως αποψιλώνονται ή λεηλατούνται από κυνηγούς
μετάλλων. Ξεκινώντας από το μηδέν, και χωρίς καμία απόλυτη γνώση, κατάφερε να
φτάσει στο σημείο να κατασκευάζει ποδηλατοδρεζίνες Made in Greece.
Όσο και αν
ακούγεται απίστευτο, λόγω της αιώνιας ελληνικής γραφειοκρατίας, ο ΟΣΕ στάθηκε
μ’ ενδιαφέρον στο project της Railbiking in Greece, δίνοντας λύσεις που
συνέβαλλαν καθοριστικά στην ώθηση της δραστηριότητας με την εκμίσθωση μέρους
του δικτύου στην περιοχή της Κακιάς Σκάλας.
Στόχος της
Railbiking in Greece είναι να μετατρέψει τα 8 χλμ δικτύου που της έχoυν
εκμισθωθεί, σ’ ένα πάρκο σιδηροδρομικού ποδηλατοτουρισμού, που εκτός από άθληση
αναψυχή και γνώση θα διασώσει τον παλαιό μετρικό σιδηρόδρομο, αναδεικνύοντάς
τον ως κομμάτι της νεότερης βιομηχανικής ιστορίας της χώρας.
Ανενεργά
σιδηροδρομικά δίκτυο υπάρχουν στην Πελοπόννησο, στην Θεσσαλία και στη Δυτική
Μακεδονία, λόγω κυρίως της οικονομικής κρίσης, αλλά και στην Αττική όπως η
παλαιά μετρική γραμμή που έχει εγκαταλειφθεί εξαιτίας νέας χάραξης. Τα δίκτυα
αυτά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για railbiking δράσεις, αποτρέποντας τη
λεηλασία τους από «κυνηγούς» μετάλλων που τα αποψιλώνουν προκαλώντας σοβαρές
καταστροφές.»
___________
Και κάποιες σκέψεις δικές μου!
Μίλτο,
η γραμμή Αθήνα-Μέγαρα -Κόρινθος έχει εγκαταλειφθεί και πλέον
υπάρχει η νέα ηλεκτροκίνητή γραμμή του προαστιακού που είναι
Αθήνα-Μέγαρα-Κόρινθος-Πάτρα.
Η γραμμή Κόρινθος-Καλαμάτα έχει εγκαταλειφθεί από το 2007 και έχει τέτοια σοβαρά θέματα που δεν μπορεί
να μετασχηματισθεί σε νέα σιδηροδρομική γραμμή. Οι γραμμές Πελοποννήσου
δυστυχώς (παγκόσμια πρωτοτυπία η Ελλάδα) έχουν πλάτος μοναδικό στον κόσμο 0,75
μέτρα. Έχουν προβλήματα σε όλο το μήκος τους . Λόγω χαράξεων δεν μπορούν να
χρησιμοποιηθούν για σιδηρόδρομους με κανονικές ταχύτητες. Σήμερα στο μεγαλύτερο
μέρος τους είναι εντελώς κατεστραμμένες από κατολισθήσεις από αφαίρεση
σιδηροτροχιών ,από λάθος έντονων κλίσεων και χαράξεων που δεν επιδέχονται
αύξηση πλάτους κλπ κλπ. Η γραμμή αυτή πλέον έχει μόνο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον
και αξία με αξιόλογες μεταλλικές και ολολίθινες τοξωτές γέφυρες(πάντα άχρηστες
λόγω πλάτους για σύγχρονους σιδηρόδρομους).
Το τεράστιο πρόβλημα είναι ότι ποτέ (ούτε και σήμερα το Ελληνικό
κράτος δεν «θέλει» σιδηροδρομική ανάπτυξη, δεν θέλει νέες γραμμές, δεν θέλει
γενικά σιδηρόδρομο! Εξυπηρετί άλλα συμφέροντα
Το ζητούμενο δεν είναι να ξαναγίνει με εξωραϊσμό και ανακαίνιση
(που θα κοστίσει ακριβώς το ίδιο να μη σου πώ και πολύ πιο πολύ) η άχρηστη
εντελώς παλιά σιδηροδρομική γραμμή Κόρινθος -Καλαμάτα.Τεχνικά δεν μπορεί να
γίνει.
Το ζητούμενο είναι να γίνει μια νέα με σωστή χάραξη σιδηροδρομική
γραμμή (καλύτερα σιδηροδρομικό δίκτυο με σύγχρονες προδιαγραφές) που θα
εξυπηρετήσει την Πελοπόννησο και όλη την Ελλάδα.
Το κίνημα πρέπει να έχει στόχο την ανάπτυξη σωστού σύγχρονου
σιδηροδρομικού δικτύου.
Οι παλιές γραμμές (ειδικά της Πελοποννήσου) δεν έχουν κανένα μέλλον
για κυκλοφορία πάρα μόνο για τουρισμό.
Φιλιά!
Στέφανος
___________
Η ΦΑΙΑΚΙΑ δεν
διαφωνεί με τα περισσότερα σημεία των δύο παραπάνω τοποθετήσεων, που δεν
αντιστρατεύονται την βασική μας άποψη, ότι: η Πελοπόννησος χρειάζεται
σιδηροδρομικό δίκτυο. Στον χάρτη παραθέτουμε την άποψή μας για το πώς θα
έπρεπε να έχει δομηθεί ενδεικτικά. Πράγματι η διαδρομή Αθήνα-Καλαμάτα με το
παλιό δίκτυο του Τρικούπη είναι πανέμορφη και εξαιρετικά αξιοποιήσιμη
τουριστικά…
Πρόβλημα δεν είναι το
πλάτος της γραμμής που είναι 1 μέτρο και όχι 0.75 μέτρα. Εξ ου και ο
χαρακτηρισμός της ως μετρική)… Το πλάτος των 0.75 μ. ισχύει μόνον για την
γραμμή Διακοφτό-Καλάβρυτα ενώ 0.60 μ. είναι το τρενάκι του Πηλίου… Στην Ιαπωνία
λειτουργούν ακόμη και μετρικές γραμμές στις οποίες τα τραίνα αναπτύσσουν ταχύτητες
μέχρι και 320 χλμ/ώρα.
Συμφωνώ, πως ‘Το
κίνημα πρέπει να έχει στόχο την ανάπτυξη σωστού σύγχρονου σιδηροδρομικού
δικτύου’. Πιο σωστά: θα έπρεπε να είχε στόχο... Αλλά …
Μέχρι τότε τμήματα της
γραμμής θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για την λειτουργία προαστιακού με
εξασφαλισμένη επιτυχία, όπως: Αργος-Ναύπλιο, Καλαμάτα-Μεσσήνη… Και αλλού, όπως Μεσολόγγι-Αγρίνιο,
Λάρισσα-Βόλος κ.λ.π.
Η 'κανονική' διπλή γραμμή Αθήνα-Κόριθνος-Πάτρα είναι αμφίβολο αν θα καταφέρει να φτάσει μέχρι το Ρίο... Από εκεί μέχρι την Πάτρα δεν υπάρχει ούτε τελική απόφαση και μάλλον ούτε χρηματοδότηση...
Ενα είναι βέβαιο: Αν οι αρμόδιοι με την τύχη των Ελληνικών σιδηροδρόμων διαβάσουν αυτές τις
γραμμές θα ξελιγωθούν στα γέλια…
Σχόλια