Η επαμφοτερίζουσα Κεντρική Ασία


Την αποτελούν 5 χώρες: Καζακστάν, Τουρκμενιστάν, Ουζαμπεκιστάν, Κιργιστάν, Τατζικιστάν κατά σειρά Γεωγραφικού μεγέθους. Πανσπερμία φυλών τις κατοικεί. Μέχρι και Γερμανοί… Οι περισσότεροι είναι τουρκογενείς όπως π.χ. οι γνωστοί οιογούροι. Το ίδιο και τα γλωσσικά τους ιδιώματα…Το εικονιζόμενο Αφγανιστάν εξαιρείται λόγω της τελείως διαφορετικής ιστορικής και γεωπολιτικής διαδρομής του. 

Κάποτε και οι πέντε υπήρξαν σοβιετικές δημοκρατίες. Χωρίς εξαιρετικά αποτελέσματα της σοσιαλιστικής διοίκησης στις βαθιά ανατολίτικες και φανατικά μουσουλμανικές αυτές χώρες. Η κεντρική διοίκηση έκανε προσπάθειες μάλλον ατελέσφορες. Επιμορφωτικές και εκσυγχρονιστικές σταυροφορίες σκόνταφταν πάνω σε μπετόν αρμέ παραδοσιακού συντηρητισμού.

Και όμως τα χρόνια του σοσιαλισμού η ποιότητα ζωής των κατοίκων ανέβηκε αισθητά σε βασικούς τομείς (υγεία, παιδεία, κοινωνικές παροχές)…

Την κραταιά ΕΣΣΔ διαδέχτηκε η Κοινοπολιτεία Ανεξάρτητων Κρατών (ΚΕΚ). Ένα χαλαρό σχήμα, που προσπαθούσε να διευκολύνει τις οικονομικές ανταλλαγές μεταξύ των 15 πρώην σοβιετικών σοσιαλιστικών δημοκρατιών με εξαίρεση τις Βαλτικές χώρες και την Ρωσία…

Οι χώρες ακολούθησαν δικούς τους δρόμους ανάπτυξης με ηγεσίες, που δεν διακρίνονταν για την υψηλού βαθμού δημοκρατικότητα… Για μεγάλο χρονικό διάστημα και ως ένα βαθμό μέχρι σήμερα, κράτησαν καλές και ισχυρές σχέσεις με την Ρωσική Ομοσπονδία… 

Οι μεταξύ τους σχέσεις έχουν τις διακυμάνσεις τους: από καλές και φιλικές μέχρι σχεδόν πολεμικές...

Διευρύνθηκαν αισθητά οι επαφές και οι συνεργασίες με την Κίνα ενώ ο γνωστός τους ορυκτός πλούτος σε υδρογονάνθρακες επέτρεψε, ιδιαίτερα στο Καζακστάν, μία σημαντική καπιταλιστική ανάπτυξη. Πρωτεργάτης ο Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ, Γενικός Γραμματέας του Κομμουνιστικού κόμματος του Καζακστάν από το 1989 και πρώτος πρόεδρος της χώρας μετά την ανεξαρτησία της. Εκανε σοβαρά ανοίγματα προς τις ΗΠΑ, διαβεβαιώνοντας για την …’δημοκρατική’ στροφή της χώρας… Ταυτόχρονα διατήρησε πολύ καλές σχέσεις με το Κρεμλίνο μέχρι την αντικατάστασή του από τον υποδειχθέντα από τον ίδιο Κασίμ-Τζομάρτ Τοκάγιεφ. 

Ο τελευταίος τίμησε τον Ναζαρμπάγεφ μετονομάζοντας την πρωτεύουσα Αστάνα σε Νουρ Σουλτάν. Μία πόλη, που δεν ζηλεύει τίποτε σε χλιδή και κιτσαρίες από τις πρωτεύουσες των Αραβικών εμιράτων του Κόλπου.

Αυτή είναι περίπου η πολιτική εξέλιξη όλων των χωρών της Κεντρικής Ασίας, των οποίων οι ηγέτες φιλοξενήθηκαν αυτή την εβδομάδα όλοι μαζί από τον Αμερικανό Πρόεδρο στην Ουάσιγκτον.

Γιατί, στο μεταξύ, η Κεντρική Ασία, από μία απλή περιοχή στο χάρτη, μάλλον υποβαθμισμένη, συγκεντρώνει πλέον το έντονο ενδιαφέρον των δύο παγκόσμιων γιγάντων της οικονομίας. Για την γειτονική Κίνα είναι μία σπουδαία διαδρομή των προϊόντων της προς την Ευρώπη, παρακάμπτοντας την προβληματική Ρωσο-Ουκρανική γειτονία. 

Για τις ΗΠΑ είναι ένας άγνωστος αλλά υποσχόμενος παράδεισος για ενεργειακή εκμετάλλευση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων και κυρίως των ενεργειακά χρήσιμων μετάλλων και σπάνιων γαιών.

Φυσικά, η Ρωσία δεν μπορεί να μείνει έξω από το παιγνίδι σε μία περιοχή, που ήταν ‘δική’ της και που έχει τους ίδιους και ακόμη περισσότερους γεωπολιτικούς και γεωστρατηγικούς λόγους να ενδιαφέρεται… Εξάλλου η απόπειρες απόσχισης κρατών της περιοχής από την επιρροή της με ‘πορτοκαλί’ επαναστάσεις έχουν ήδη δοκιμασθεί και μάλλον θα πυκνώσουν…

Όλα αυτά για την δημοκρατία, βεβαίως, βεβαίως…

 

Σχόλια