14 Σεπτέμβρη 1943... Το ίδιο αφιέρωμα 3 χρόνια τώρα...

Αποφασίσαμε να αναρτήσουμε ακριβώς το ίδιο κείμενο, που ανεβάσαμε πέρσι και πρόπερσι την ημερομηνία μνήμης της καταστροφής της Κέρκυρας από τις εμπρηστικές βόμβες των Γερμανών: 14 Σεπτέμβρη 1943…

Δεν έχουμε τίποτε νεώτερο να καταθέσουμε σαν ιστορική πληροφορία… Δυστυχώς δεν έχουμε και τίποτε νεώτερο, που να αφορά την αποκατάσταση του μνημείου, που κατέστρεψαν οι γερμανικές βόμβες… Ούτε και κάτι νεώτερο, που να αφορά την δραστηριοποίηση τοπικών παραγόντων και φορέων την παραπάνω κατεύθυνση…

Ο,τι λοιπόν ίσχυσε πέρσι ισχύει και φέτος… Απλά, μία ακόμα χρονιά αδιαφορίας, αδράνειας, αβελτηρίας, φθοράς… Και του χρόνου, λοιπόν...

 

Ημερομηνία ορόσημο για την διαχρονική θλίψη κάποιων Κερκυραϊκών…

Η 14η Σεπτέμβρη του 1943 έχει καταγραφεί στη ιστορική μνήμη ως η αποφράδα μέρα των Γερμανικών εμπρηστικών βομβαρδισμών της Κέρκυρας (βομβάρδισαν τους πρώην συμμάχους Ιταλούς!!!). Επήλθαν εκτεταμένες καταστροφές στον οικιστικό ιστό της πόλης με αποτέλεσμα την σημαντική αλλοίωση του αρχιτεκτονικού της περιβάλλοντος… Χάθηκαν μνημεία ανυπολόγιστης αξίας (Δημοτικό Θέατρο, ξενοδοχείο Bella VeneziaDuomo κ.λ.π.)

Πριν από χρόνια, η ημερομηνία αυτή στους Κερκυραίους ζωντάνευε μνήμες πένθιμες, θλιβερές… Ο πανδαμάτορας χρόνος μαζί με την συστηματικά καλλιεργούμενη ιστορική λήθη έχουν ξεθωριάσει στις νεότερες γενιές τον απόηχο της καταστροφής… Με αυτό τον τρόπο έχει επέλθει και η εξοικίωση στο αρχιτεκτονικό αλαλούμ, που δημιουργήθηκε με την “ανοικοδόμηση”. Μιλάμε, για το αυθαίρετο ξεφύτρωμα πολυκατοικιών άθλιας αισθητικής από την 10ετία του 60 και μετά, που έχει βανδαλίσει γειτονιές της παλιάς πόλης αλλά και συνοικίες ολόκληρες στα περίχωρά της…

Αξίζει όμως να δούμε το ζήτημα από μία σκοπιά περισσότερο πολιτική. Για να συνειδητοποιήσουμε παρασιωπημένες ευθύνες και να κατανοήσουμε τους τεράστιους σημερινούς υπεύθυνους…

-Η πόλη της Κέρκυρας υπήρξε η ΜΟΝΗ Ελληνική πόλη, που υπέστη τέτοιας έκτασης  ζημιές…

-Η πόλη της Κέρκυρας είναι ουσιαστικά η ΜΟΝΗ Ελληνική πόλη με αυτόν τον διαχρονικό αρχιτεκτονικό πλούτο…  

-Στον πλανήτη ΓΗ και ιδιαίτερα στην Ευρώπη υπήρξαν ΧΙΛΙΑΔΕΣ οικισμοί με αρχιτεκτονικό μνημειακό χαρακτήρα και από τις δύο πλευρές των εμπόλεμων, που υπέστησαν τεράστιες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου. Μέχρις ολικού αφανισμού! Ολοι αυτοί αποκαταστάθηκαν ΠΛΗΡΩΣ με βάση προγράμματα οικονομικής ενίσχυσης.

-Η Ελλάδα -ειρήσθω εν παρόδω- ανήκε στον μπλοκ των νικητών του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου (!!!). Ταυτόχρονα, όμως, στην Ελλάδα …γύρισε καπάκι η ζωή… Με αποτέλεσμα η μεταπολεμική εξουσία να διανθίζεται έντονα από …θρηνήσαντες την απώλεια Γερμανών αξιωματικών… Απλά, τώρα δεν έκλαιγαν… Θριαμβολογούσαν επιδεικνύοντας σε Αμερικανούς στρατηγούς τον Ελληνικό Στρατό με την γνωστή ρήση: στρατηγέ μου ιδού ο στρατός σας! Το πνεύμα αυτό …εθνικής περηφάνειας και ανεξαρτησίας δεν περιορίστηκε στο στρατιωτικό επίπεδο… Υπήρξε καθοριστικό στην διαμόρφωση κάθε τομέα της δημόσιας ζωής… Είμαστε από τα πιο “καλά” παιδιά, που δεν ενοχλούσαμε τους συμμάχους μας με …δευτερεύοντα ζητήματα…

-Η καταστροφή της Κέρκυρας υπήρξε μεγάλη αλλά όχι στον βαθμό π.χ. που ισοπεδώθηκαν Ρωσικές ή Γερμανικές πόλεις. Πλείστα όσα εμβληματικά κτίρια ήταν ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΙΜΑ!!! Μεταξύ αυτών και το Δημοτικό μας Θέατρο… Λίγοι Κερκυραίοι θυμούνται ή γνωρίζουν, ότι το εμβληματικό αυτό κτίριο γκρεμίστηκε τελικά με απόφαση του Δημοτικού μας Συμβουλίου!!! Μετά από σχετική θετική εισήγηση “ειδικών” (μηχανικών δηλαδή!), που γνωμάτευσαν, πως η όψη του δεν ήταν  διατηρητέα!!! Ευτυχώς που υπάρχουν φωτογραφίες για να μπορούμε να αντιληφθούμε και εμείς οι κοινοί θνητοί, τα …αντικειμενικά επιστημονικά κριτήρια, που στήριξαν την εισήγηση-πρόταση κατεδάφισης…  

Να σκεφτείτε, πως το μεγαλειώδες σύγχρονο θέατρο δεν φέρει στην φωτογραφία την συνήθη χρωμορρυπαντική διακόσμηση

- Η ανοικοδόμηση της μεταπολεμικής περιόδου πραγματοποιήθηκε χωρίς καμία σχεδόν μέριμνα για τον αρχιτεκτονικό-μνημειακό χαρακτήρα της πόλης… Αυτό επιβεβαιώνεται σε όλες τις γειτονιές, με ιδιαίτερη έμφαση στο Καμπιέλο, τους Αγιους Πατέρες, τις οδούς Ευγενίου Βουλγάρεως και  Γεωργίου Θεοτόκη, την Πλατεία Σαρόκου, την περιοχή Αβράμη, την Γαρίτσα, το Μαντούκι κ.λ.π.  Καμία μέριμνα και για την οικιστική επέκταση της πόλης…Τυπικό Παράδειγμα η οδός μητροπολίτου Μεθοδίου, της οποίας η συνολική (100%) δόμηση ΔΕΝ έχει ΚΑΜΙΑ σχέση με την Κερκυραϊκή αρχιτεκτονική παράδοση! Αν πάμε λίγο πιο πέρα θα συναντήσουμε τις “νέες” γειτονιές, που χτίστηκαν σύμφωνα με την Εθναρχική επιταγή του: Χτίστε,χτίστε, χτίστε, και το αντίστοιχο νομοθετικό πλαίσιο της “αγίας” αντιπαροχής… Ετσι υλοποιήθηκε το σύγχρονο …Ελληνικό οικιστικό θαύμα, που έχει “αναδείξει” τις περισσότερες πόλεις της χώρας σε …μνημεία κακαισθησίας και προβληματικής διαβίωσης…

Αυτό είναι το γενικό πανελλαδικό πολιτικό πλαίσιο της ανοικοδόμησης και πονάει παντού… Εδώ, όμως πονάει πολύ περισσότερο εξαιτίας του κυριολεκτικά ΜΟΝΑΔΙΚΟΥ στην Ελλάδα αρχιτεκτονικού χαρακτήρα της πόλης και όχι εξαιτίας κάποιου στείρου τοπικισμού…

Το “κακοποιητικό” για την Κέρκυρα πνεύμα δεν υπηρέτησαν κύρια οι εργολάβοι και οι μηχανικοί, όπως συνηθίζεται να λέγεται προς συγκάλυψη των πραγματικά υπεύθυνων… Πρωταγωνιστές σε αυτό το έγκλημα υπήρξαν οι …επιφανείς της πόλης και οι δημόσιοι και πνευματικοί φορείς, που είτε με τις πρωτοβουλίες τους από κρίσιμες θέσεις είτε καθοδηγούμενοι από την “Κερκυραϊκή” ελαφρότητα και ραθυμία επέβαλαν ή/και επέτρεψαν την κακοποίηση του οικιστικού τοπίου…

Η προ βομβαρδισμών οδός Ζαμπέλη. Από τους ωραιότερους δρόμους της πόλης... Για την απαραίτητη σύγκριση με την σύγχρονη ...μπορείτε να την επισκεφθείτε 


Αψευδής μάρτυρας π.χ. η οδός Ζαμπέλη… Βομβαρδισμένα -πλην ενός- τα οικήματα της περιοχής ανοικοδομήθηκαν από προύχοντες της πόλης, που είχαν γνώση και διέθεταν επίγνωση του μεγέθους της επερχόμενης μόνιμης αλλοίωσης… Δέστε ένα προς ένα τα κτίσματα του παραπάνω δρόμου… Δεν είναι ο μόνος αλλά είναι ίσως ο πιο χαρακτηριστικά αποκαλυπτικός των δυνάμεων που επέφεραν την μεταπολεμική βεβήλωση… Αυτών, που κρύβονται στη στρέβλωση της ιστορίας και την “εξομάλυνση” του χρόνου…

Ισως αυτό το κείμενο θα περίττευε αν η Κέρκυρα δεν αντιμετώπιζε σήμερα, μία παρόμοια βεβηλωτική, απαξιωτική απειλή… Δεν μιλάμε για βομβαρδισμούς (αν και ποτέ δεν ξέρεις…). Η απόλυτα εγκληματική αδιαφορία πολιτείας, τοπικών φορέων και πολιτών δεν αποτελεί άγγελο καλών για μία πόλη με εξαιρετικά μεγάλο πλήθος μνημειακών κτισμάτων με μεγάλο προβλήματα συντήρησης… Σε πολλές περιπτώσεις, ένα βήμα πριν την κατάρρευση…

Ενδεικτικά παραθέτουμε έναν πρόχειρο κατάλογο, που συντάξαμε από μνήμης… Χωρίς δηλαδή να κάνουμε επισταμένη καταγραφή. Ιδού:

  • Αγγλικό Νοσοκομείο.
  • ΦΟΙΝΙΚΑΣ.
  • οικία Πετσάλη.
  • Οικία Γιαλινά.
  • Κτήριο Ωδείου.
  • Μέγαρο Ασάνη.
  • Κτίσμα ερείπιο στην Εβραϊκή.
  • Βίλλα Ρόσσα.
  • Ελαιουργία.
  • Κτίσμα Υπουργείου Κοινων. Υπηρεσιών στην. Λ. Αλεξάνδρας.
  • Γ Αστυνομικό τμήμα (παλιό Μουσείο)
  • Βίλλα Κοκοτού.
  • Κτίριο αδελφάτων στην σπηλιά.
  • 6ο Δημοτικό σχολείο Γαρίτσας.
  • γηροκομείο.
  • Παλιό ξενοδοχείο Νέα Υόρκη και διπλανό στα Μουράγια.
  • Κτίσμα μέσα στο Καμπιέλο (πίσω από τον Αστέρα).
  • Κτίσμα στην οδό Δούη στο Μαντούκι.
  • Κτίσμα στην Πλατεία της Λεμονιάς.
  • Βίλλα Καλαβρέντζου και ένα κτίσμα απέναντι.

Οσα κτίσματα αναφέραμε παραπάνω ανήκουν στην κατηγορία των σοβαρά απειλούμενων με προφανείς εξωτερικά τις βλάβες τους… Τα περισσότερα προσφέρουν ένα τρανταχτό παράδειγμα μαυρογιαλουρισμού με θερμές διαβεβαιωτικές υποσχέσεις για την διάσωσή τους εδώ και δεκάδες χρόνια! Μία προκλητική ιστορία γραφειοκρατικής αναβλητικότητας! Ένα ακλόνητα επιβεβαιωτικό δείγμα απίστευτης αδιαφορίας για την ιστορία του τόπου, την φυσιογνωμία του, την ποιότητά ζωής, το παρόν και το μέλλον του!  

Αν αυτά τα κτίσματα καταρρεύσουν η ζημιά στον αρχιτεκτονικό πλούτο θα είναι πιθανόν μεγαλύτερη από εκείνη των βομβαρδισμών του 43!!! “Ευτυχώς” για τους φορείς της σχεδιασμένης αδιαφορίας αυτό δεν πρόκειται να συμβεί σε ένα βράδυ όπως τότε… Θα φύγουν από τον …μάταιο τούτο κόσμο ένα-ένα και όχι καθ’ ομάδας!  Ετσι οι απώλειες θα χαρακτηρισθούν “ατυχήματα” σε ένα κλίμα υποκριτικής λύπης και ακατάσχετης υποσχεσιολογίας για την δήθεν ταχύτερη δυνατή αποκατάστασή τους… Τόχουμε μάθει το έργο εδώ και δεκαετίες πολλές... Το θλιβερό γαϊτανάκι ενοχών και ενόχων εγγυάται ένα θλιβερότερο μέλλον…

Τι ελπίζουμε;;; Τ Ι Π Ο Τ Ε !!!

Η γενική, συστηματική, διαχρονική και καλά σχεδιασμένη αδιαφορία από τους αρμόδιους δεν αφήνει κανένα ρεαλιστικό φως ελπίδας. Το κείμενο αυτό είναι μία απλή κατάθεση οργής… Και σαφούς δήλωσης, πως τους γνωρίζουμε!!! Ολους αυτούς, που στην διαδρομή του χρόνου υπέσκαψαν και υποσκάπτουν διαρκώς κάθε προσπάθεια δημιουργικής διάσωσης… Που ΔΕΝ αναλαμβάνουν τις αυτονόητες πρωτοβουλίες, που προκύπτουν από την ιδιότητά τους, την εξουσία τους,  την επιρροή τους… Που “αγωνιούν” για την πνευματικότητα του τόπου και την ίδια ώρα συντηρούν τον ωχαδελφισμό και την ευτέλεια… Που αναδεικνύονται μαίτρ στην δια της κωλυσιεργίας ματαίωση… Που ενδιαφέρονται μόνον για ό,τι οι ίδιοι σχεδιάζουν, ελέγχουν, υλοποιούν και καρπώνονται… Που επιβραβεύουν την φαυλότητα, την κολακεία και την οκνηρία και περιθωριοποιούν την γνήσιο ενδιαφέρον και την σεμνή διάθεση δημιουργίας.

Συνταγή εξασφαλισμένου αφανισμού υπό την θλιβερή ευλογία αρχόντων και την καταστροφική ανοχή των αρχόμενων…

Ατυχώς, η 14η Σεπτεμβρίου 1943 συνεχίζεται…

_____

ΥΓ. Οι παλιές φωτογραφίες ανήκουν στο πολύτιμο αρχείο του φίλτατου Γιώργου Ζούμπου, που είχε την καλοσύνη να μας τροφοδοτήσει...

  

Σχόλια